.... Dünden Devam
Çünkü 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen bu askeri müdahale ile ilgili tarih yazıcıları, devletimizin arşivlerini de dikkate alarak, çok önemli bilgileri kamuoyu ile paylaşmışlar; o dönemde görev alanlar, kendi anılarıyla birlikte bu gerçekleri yazarak yayınlamışlardır.
Kimi araştırmacı-yazar sıfatını taşıyanların bazıları yanlı ve amaçlı, bazıları ise gerçeklerin yer aldığı o dönemin analizini yaparak; kitapları ve makaleleri ile tarihe not düşmüşlerdir.
O nedenle ben sadece 1960 yılında başlayan ve 1980 yılına kadar, neredeyse 20 yıl boyunca devam eden ülkemizin bu darbeli yıllarına özet bir anlatı ile değinmek istiyorum.
'27 Mayıs 1960 Askeri müdahalesinde askeri ortaokul' , '21 Mayıs 1963'de askeri lise öğrencisi' , ' 12 Mart 1970 Askeri Muhtırasında' Teğmen rütbesinde , '12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesinde' Yüzbaşı rütbesinde bir subay olarak; bu dönemlere ait görüşlerimi, yeri geldiğinde tabii ki, belirteceğim…
Pekiyi neydi 27 Mayıs 1960 öncesinde, askeri müdahalesinde ve sonrasında yaşananlar?
27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan, TC tarihinde yer alan ve ülke yönetimini devralan askerlerin gerçekleştirmiş olduğu bu harekât;
Kimilerine göre; 'askeri darbe '. Kimilerine göre ' askeri müdahale '. Kimilerine göre ise ' 27 Mayıs ihtilali ' olarak da anılır…
Ülkemizin yakın siyasi tarihinde yer alan bu çok önemli olay; Türk Silahlı Kuvvetlerinin emir komuta zinciri içinde yapılmamış, 37 küçük rütbeli subayın planları ile icra edilmiştir.
Ülkemizdeki kritik mevziler; bu subayların ellerindeki asker ve silahlarla önce ordudaki, komuta kademesinin etkisiz hale getirilmesi ile ele geçirilmiştir.
Sonra Cumhurbaşkanı, Başbakan ve hükümetin diğer üyeleri tutuklanarak hükümet; 235 general ve 3500 civarında subay (daha çok albay, yarbay ve binbaşı rütbesinde…) emekliye sevk edilerek ordu; 1402 üniversite öğretim görevlisi görevden alınarak ve bazı üniversiteler kapatılıp, el konularak üniversiteler; 520 hâkim ve savcı görevden alınarak, yargı kontrol altına alınmıştır…
Daha sonra bu askeri müdahaleyi planlayanlarla, (E) Orgeneral Cemal Gürsel'in oluşturduğu 'Milli Birlik Komitesi' ülke yönetimini üstlenmiştir…
27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi öncesinde ülkemizde yaşananlar:
(Kaynakça: 2)
Çok partili hayata geçildikten sonra Türkiye'de 1950'li yılların ortasına kadar ekonomik yönden olumlu bir durum gözlenmiştir. Fakat 1955'den sonra bu olumlu gidişat yerini parti hizipleşmelerinin, aşırı politikleşmenin ve ekonomik sıkıntıların yaşandığı olumsuz bir döneme bırakmıştır.
Böyle bir dönemde silahlı kuvvetlerin içinde alt rütbeli subayların oluşturduğu gizli örgütlenmelerle başlayan hareketlenmeler, sonunda 27 Mayıs Askeri Müdahalesine dönüşmüştür.
CHP'nin parti içi muhalefetinin öne çıkan isimleri Celal Bayar, Refik Koraltan, Fuat Köprülü ve Adnan Menderes gibi isimlerin, çoğulcu demokrasiye geçilmesi, ekonomi üzerindeki devlet sınırlamalarının kaldırılması yönünde verdikleri önergenin parti grubunca reddedilmesinden sonra Menderes, Köprülü ve Koraltan CHP'den ihraç edilmişlerdir. Bunun üzerine Celal Bayar'ında önce milletvekilliğinden, ardından da 3 Aralık 1945'de CHP'den istifa etmesinden sonra 7 Ocak 1946'da Celal Bayar önderliğinde Demokrat Parti kurulmuştur.
DP; savunduğu liberal düşüncelerle, kısa bir zamanda 23 yıldan beri tek parti yönetiminin izlediği seçkinci ve baskıcı politikalardan hoşnutsuzluk duyan kitlelerin sempati ve desteğini kazanmayı başarmıştır.
CHP'nin, tek partili dönemin dinsel gruplara karşı politikası ve laiklik anlayışına karşın; DP'nin dine daha hoşgörülü yaklaşımı, köylü ve taşralıların bu yeni partiyi desteklemelerini sağlamıştır.
DP, aynı zamanda tek parti döneminin otoriter uygulamalarına ve bürokrasiye karşı bir hareket olarak ortaya çıkmış ve bu nedenle de, aynı görüşleri paylaşan geniş kitlelerin desteğini sağlamıştır.
Devam Edecek ...
10’LARIN İZLERİYLE TÜRKİYE (29)
10
0
06.03.2024
.... Dünden Devam
Çünkü 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen bu askeri müdahale ile ilgili tarih yazıcıları, devletimizin arşivlerini de dikkate alarak, çok önemli bilgileri kamuoyu ile paylaşmışlar; o dönemde görev alanlar, kendi anılarıyla birlikte bu gerçekleri yazarak yayınlamışlardır.
Kimi araştırmacı-yazar sıfatını taşıyanların bazıları yanlı ve amaçlı, bazıları ise gerçeklerin yer aldığı o dönemin analizini yaparak; kitapları ve makaleleri ile tarihe not düşmüşlerdir.
O nedenle ben sadece 1960 yılında başlayan ve 1980 yılına kadar, neredeyse 20 yıl boyunca devam eden ülkemizin bu darbeli yıllarına özet bir anlatı ile değinmek istiyorum.
'27 Mayıs 1960 Askeri müdahalesinde askeri ortaokul' , '21 Mayıs 1963'de askeri lise öğrencisi' , ' 12 Mart 1970 Askeri Muhtırasında' Teğmen rütbesinde , '12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesinde' Yüzbaşı rütbesinde bir subay olarak; bu dönemlere ait görüşlerimi, yeri geldiğinde tabii ki, belirteceğim…
Pekiyi neydi 27 Mayıs 1960 öncesinde, askeri müdahalesinde ve sonrasında yaşananlar?
27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan, TC tarihinde yer alan ve ülke yönetimini devralan askerlerin gerçekleştirmiş olduğu bu harekât;
Kimilerine göre; 'askeri darbe '. Kimilerine göre ' askeri müdahale '. Kimilerine göre ise ' 27 Mayıs ihtilali '........
© Önce Vatan
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
