Trideset dvije godine poslije referenduma o nezavisnosti Bosne i Hercegovine daleko smo od ostvarenja referendumskog pitanja o “državi ravnopravnih građana, naroda BiH - Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive”. Prije četiri dana, uz 1. mart i Dan nezavisnosti, to se iznova vidjelo, čak mučno potvrdilo i aktueliziralo pitanje kada će i hoće li se dočekati ono što smo odlučili prije 32 godine i što je - ako ćemo da se ne lažemo? - Dayton izopačio, anulirao i upakovao nas u etnonacionalnu ambalažu, ni sličnu onome što je bio većinski odgovor na referendumu 29. februara i 1. marta 1992. godine.
Član Ratnog predsjedništva BiH i učesnik dejtonskog hepeninga iz novembra 1995. prof. dr. Ivo Komšić ovih dana je i u Oslobođenju plastično objasnio kako aktuelno iščekivanje briselske odluke o početku pregovora o pristupu Uniji korespondira s onim što se tada dešavalo: HDZBiH je osmislio tzv. livanjsko pitanje i na sjednici Središnjice stranke u Livnu, 9. februara 1992. godine, umjesto utvrđenog referendumskog upita, tražio “zajednicu suverenih i konstitutivnih naroda na njihovim etničkim područjima”. Pošto to nije prošlo, otvorena su vrata za rat, ali i za, tri decenije kasnije, famoznu konstitutivnost i povampirenje starog zahtjeva, sadržanog u HDZ-ovom prijedlogu izmjena Izbornog zakona BiH, u kome očigledno čuči “livanjsko pitanje”.
Čitajte kolumne Zlatka Dukića:
Kameleoni u Domu naroda
Mutna slika TK prilika
Kad se to zna, nešto lakše je razumjeti, ali ne i prihvatiti, ono što rade - petnaest dana uoči 21. marta i dvodnevnog zasjedanja Evropskog vijeća, kome bi Evropska komisija mogla predložiti početak pregovora sa našom zemljom - lideri državne vlasti. Poslije mostarskog sastanka prošlog utorka vrlo indikativni su bili optimističko raspoloženje (jedino) Milorada Dodika i njegovo slatkorječivo vjerovanje u “vrednovanje činjenice da je evropski put zajednički cilj”, rezervisanost Nermina Nikšića, jer “smo ostali pri svojim stavovima” i stav Dragana Čovića da “predvodnici politika u narednih nekoliko dana mogu nešto usuglasiti”. Pa, kao biber po pilavu, da će se “za sedam do deset dana” riješiti preostala sporna pitanja.
Dok se to čeka, traju nervoza, groznica i neskriveno strahovanje od nepovoljnog epiloga. Vrijeme, kako nam to toplo poručuju iz briselskih dvora, neumitno curi, a predstavnici svijeta u našoj zemlji ohrabruju domaće lidere, što ne pije vode, jer stare priče, stari betonirani stavovi, kaprici, arogancija, ucjene i otpornost na kompromise drastično guše optimizam. Ovosedmična posjeta ministara vanjskih poslova četiri evropske zemlje - Njemačke, Italije, Austrije i Slovenije - liči na znak da, izgleda, van naše zemlje ima više nego ovdje onih koji nas žele u evropskoj porodici. Ako taj utisak ne vara, slika još više onespokojava.
Domaće refleksije, posebno stranačke i namjenski intonirane i kontaminirane, više govore o onome što se ne želi i u čemu se razlikujemo, nego o zajedničkom, bar na minimum svedenim evropskim interesima. Koristi se svaka prilika za naglašavanje te strane naše aktuelne slike. Vidjelo se to i na trodnevnom, ekonomskom vikend-forumu u turskoj Antaliji, kome je prisustvovao vrh države, plus Dodik, Konaković i pratnja. Elmedin Konaković je rekao da nije pitanje šta kad uđemo u Uniju, već šta ako se to ne desi. Što na značaju dobija nakon što se Dodik, napokon, do kraja otvorio i iznio bit onoga što odavno radi: tvrdi da RS-u “nije potrebna Bosna i Hercegovina, ali mi Bosni i Hercegovini jesmo”.
Koliko god izopačeno, prijeteće i neevropski zvučale ove riječi, neodvojive su od odbrojavanja dana do 21. marta. Bili ili ne u pravu oni koji - predvođeni SDA - tvrde da se “građanima ponovo nude otrcane fraze o pozitivnoj atmosferi među partnerima”, klimu u kojoj teče finalizacija ispunjavanja minimalnih uslova (zakoni o sukobu interesa, sudovima u BiH i Izborni zakon) opterećuju dva važna utega: moguće zakulisne, od javnosti uredno sakrivene radnje, trovačko-nagodbaški potezi i pijačarsko natezanje oko interesa, koji nemaju veze sa Evropom, s jedne, i to što u maju idu evropski izbori, pa bi sadašnja garnitura u Bruxellesu naše pitanje mogla prelomiti preko koljena, s druge strane.
Tako bi Evropa pokazala da ide drumom, na kome, doduše, ima i mnogo prepreka, koji ostavlja u amanet novom evropskom vrhu, dok će nama biti prepuštena šuma i “uživanje” u onome što bi se moglo desiti, sa samo naoko povoljnom poentom: da ravna čudu bude odluka o početku pregovora ili da to bude velikodušan, a nezaslužen poklon, s kojim se tek treba nositi. I sa nostalgijom sjećati referendumskog pitanja od prije 32 godine, od koga smo odavno udaljeni, s nuli ravnim izgledima za to da mu se vratimo uz pomoć Evrope - dok to zavisi od domaće vlasti, aktuelnih lidera i naciopatskih poglavica, među kojima su i oni koji su Evropi okrenuti najmanje zato što to vole i stvarno žele.
Evropa drumom, mi šumom?
17
0
05.03.2024
Trideset dvije godine poslije referenduma o nezavisnosti Bosne i Hercegovine daleko smo od ostvarenja referendumskog pitanja o “državi ravnopravnih građana, naroda BiH - Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive”. Prije četiri dana, uz 1. mart i Dan nezavisnosti, to se iznova vidjelo, čak mučno potvrdilo i aktueliziralo pitanje kada će i hoće li se dočekati ono što smo odlučili prije 32 godine i što je - ako ćemo da se ne lažemo? - Dayton izopačio, anulirao i upakovao nas u etnonacionalnu ambalažu, ni sličnu onome što je bio većinski odgovor na referendumu 29. februara i 1. marta 1992. godine.
Član Ratnog predsjedništva BiH i učesnik dejtonskog hepeninga iz novembra 1995. prof. dr. Ivo Komšić ovih dana je i u Oslobođenju plastično objasnio kako aktuelno iščekivanje briselske odluke o početku pregovora o pristupu Uniji korespondira s onim što se tada dešavalo: HDZBiH je osmislio tzv. livanjsko pitanje i na sjednici Središnjice stranke u Livnu, 9. februara 1992. godine, umjesto utvrđenog referendumskog upita, tražio “zajednicu suverenih i konstitutivnih naroda na njihovim etničkim područjima”. Pošto to nije prošlo, otvorena su vrata za rat, ali i za, tri decenije kasnije, famoznu........
© Oslobođenje
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Rami G Khouri
Mort Laitner
Donald Low
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
