Dünyanın en büyük demokrasisinde seçim mesaisi başladı: 1,4 milyar kişiden fazla nüfusu olan Hindistan, 19 Nisan’da seçim sürecine girdi. “Seçim süreci” diyoruz çünkü, oylama işlemi 1 Haziran’a kadar sürecek. Sonuçları ise ancak, 4 Haziran’da öğrenmek mümkün olabilecek. Bu seçimlerde, Hindistan’ın iki Meclisli sisteminin, doğrudan halk tarafından seçilen kısmı Lok Sabha’nın, güncel olarak 543 temsilcisi belirlenecek.

Üyelerini ağırlıklı olarak eyalet ve bölgelerin meclislerinin belirlediği üst Meclis’in ise, Rajya Sabha. Bu üst parlamentonun 250 üyesinin 12’si ise, başbakan tarafından atanıyor.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, şu anda dünyada ülkesinde en yüksek popülariteye sahip lider. Hindistan siyaseti sürprizlerle dolu bir tarihe sahip olsa da, Modi’nin ve partisi Bharatiya Janata’nın seçimleri kazanmaması gibi de bir ihtimal pek gözükmüyor.

Modi ve Hindistan’ın bu seçimlerinin siyasi detaylarına ayrıca döneceğiz; zira, Türkiye ile hem çağrışım yapan, hem de tezat oluşturan durumlar var. Ancak, bu yazıda, öncelikle “dünyanın en kalabalık demokrasisinin” seçimlerini nasıl gerçekleştirdiğine dair teknik detaylara odaklanalım. Zira, bu seçimler sadece dünyanın en kalabalık ülkesinin gelecek 5 yıldaki kaderini belirlemekle kalmıyor; aynı zamanda “dünyanın barış zamanı gerçekleştirilen büyük lojistik operasyonu” olarak da biliniyor.

Hindistan, gerçekten de her köşesine ulaşmanın coğrafi olarak da son derece zor olduğu ve sosyoekonomik eşitsizliklerin uçurum boyutunda yaşandığı bir yer. Ülkenin muazzam coğrafyası nedeniyle oylama farklı eyaletlerde yedi aşamaya bölünüyor ve toplamda yaklaşık altı hafta sürüyor. Oylama, 1 milyondan fazla oy verme kabininde, elektronik makineler kullanılarak, yaklaşık 15 milyon seçim gözlemcisinin denetiminden gerçekleştiriliyor. Hindistan Seçim Komisyonu, operasyonu denetlemek için 15 milyon kişiyi görevlendirecek. Oylama 1 Haziran’da sona erecek ve sonuçlar 4 Haziran’da sayılarak açıklanacak.

Hindistan’ın seçimlerinin önündeki zorluklardan birinin, tüm seçmenlerin oy kullanabilmesini sağlamak olduğunu belirtmiştik. Katılım oranını arttırmak için de, son yıllarda büyük çaba gösteriliyor. 2019’daki seçimlerde katılım oranı, tüm safhaların ortalaması olarak yüzde 69,5’a ulaşmıştı. 1951’deki ilk seçimlerde, %45,67’lik oy oranından bugünlere gelinebilmesi, Hindistan için gerçekten de başarı.

Ne var ki, 2024 seçimlerinde hedeflenen rekor katılım oranına ulaşılamayacakmış gibi gözüküyor. Oylamanın ilk etabında, katılım yüzde 65,5’te kaldı. 2019’un ilk etabındaysa katılım yüzde 69,9’a ulaşmıştı. Seçimlerin ilk etabına katılım önemli; çünkü, oylamanın bu kısmı en büyük olanı. Diğer bir deyişle, Hindistan’ın seçimlerinin en geniş alana yayılan ve en çok temsilcinin belirlendiği kısmı buydu. Bu ilk aşamada, 21 eyalet ve bölgede oylama gerçekleşti ve bu ana arter seçim bölgelerinin 19’unda katılım azaldı. Oylamanın bu kısmında Lok Sabha’nın 102 üyesi belirlenecek. Seçimlerin ikinci etabı ise, 26 Nisan’da 13 eyalette gerçekleşecek. Oylamanın bu kısmında ise, 89 milletvekili seçilecek.

Zor coğrafi koşullar nedeniyle, geniş ülkenin en ücra köşelerinde ve hatta Himalayaların zirvelerinde 4700 metre yüksekte yaşayanların bile oy kullanabilmesi sağlanmaya çalışılıyor. Himalayaların, Hindistan’ın Tibet’e komşu olduğu Spiti Vadisindeki Taşigang Köyüne de, dünyanın en yüksekteki sandığı kuruluyor.

“Sandık” diyoruz ama aslında Hindistan’da sandıklar yok: oy verme kabinleri ve elektronik oylama makineleri var. Hindistan’da ilk kez 1982’de kullanılmaya başlanan elektronik oylama makineleri; seçmenlerin oy pusulası yerine, adayın adının ve parti sembolünün yanındaki düğmeye basarak oylarını kullanmasını sağlıyor.

Oylamayı onaylamak için, “Seçmen Doğrulanabilir Kağıt Denetim İzi” sistemi de, elektronik oylama makinalarıyla beraber kullanılıyor. Oy verme makinaları, oy verilen adayın sembolünü ve adının olduğu küçük bir kağıt parçası basıyor. Bu kağıtlar, daha sonra Hindistan Seçim Komisyonu (ECI) tarafından oyları doğrulamak için de kullanılabilyor. Ve her oyunu kullanan seçmenin parmakları, bir zamanlar Türkiye’den de aşina olduğumuz çıkmayan boya ile işaretleniyor.

Erişilmesi zor olan bu bölgelerde oy verme makineleri atların ve fillerin sırtında taşınıyor ve bazı yerlerde de, sandıklara yalnızca tekneyle ulaşılabiliyor. Ki, tekneler derken, timsahlar dolu bataklıklarla çevrili Andaman Adaları gibi yerlerden de bahsediyoruz.

Başta dediğimiz gibi, Hindistan seçimleri dünyanın en büyük lojistik operasyonu; bu nedenle de, aynı zamanda dünyanın en pahalı seçimleri. Bu yılki maliyetin de, 1trilyon rupiye (14 milyar dolar) ulaşması bekleniyor; bu da 2019 seçimlerinde harcanan miktarın neredeyse iki katı. “Bu kadar para nereye gidiyor?” derseniz; çoğunluğu elektronik oylama sistemine ve kısmen de oy verme kabinlerinin kurulması, görevli personele yapılan ödemelere harcanıyor.

QOSHE - Dünyanın büyük seçimleri başladı - Sezin Öney
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Dünyanın büyük seçimleri başladı

7 0
23.04.2024

Dünyanın en büyük demokrasisinde seçim mesaisi başladı: 1,4 milyar kişiden fazla nüfusu olan Hindistan, 19 Nisan’da seçim sürecine girdi. “Seçim süreci” diyoruz çünkü, oylama işlemi 1 Haziran’a kadar sürecek. Sonuçları ise ancak, 4 Haziran’da öğrenmek mümkün olabilecek. Bu seçimlerde, Hindistan’ın iki Meclisli sisteminin, doğrudan halk tarafından seçilen kısmı Lok Sabha’nın, güncel olarak 543 temsilcisi belirlenecek.

Üyelerini ağırlıklı olarak eyalet ve bölgelerin meclislerinin belirlediği üst Meclis’in ise, Rajya Sabha. Bu üst parlamentonun 250 üyesinin 12’si ise, başbakan tarafından atanıyor.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, şu anda dünyada ülkesinde en yüksek popülariteye sahip lider. Hindistan siyaseti sürprizlerle dolu bir tarihe sahip olsa da, Modi’nin ve partisi Bharatiya Janata’nın seçimleri kazanmaması gibi de bir ihtimal pek gözükmüyor.

Modi ve Hindistan’ın bu seçimlerinin siyasi detaylarına ayrıca döneceğiz; zira, Türkiye ile hem çağrışım yapan, hem de tezat oluşturan durumlar var. Ancak, bu yazıda, öncelikle “dünyanın en kalabalık demokrasisinin” seçimlerini nasıl gerçekleştirdiğine dair teknik detaylara odaklanalım. Zira, bu seçimler sadece dünyanın en kalabalık ülkesinin gelecek 5 yıldaki kaderini belirlemekle kalmıyor; aynı zamanda “dünyanın barış zamanı gerçekleştirilen büyük lojistik operasyonu” olarak da biliniyor.

Hindistan, gerçekten de her köşesine ulaşmanın coğrafi olarak da son derece zor olduğu ve sosyoekonomik eşitsizliklerin uçurum boyutunda yaşandığı bir yer. Ülkenin muazzam coğrafyası nedeniyle oylama farklı eyaletlerde yedi aşamaya bölünüyor ve toplamda yaklaşık........

© P24


Get it on Google Play