Bağdat uzun süre PKK’yı Kürtlerle Türkiye arasındaki bir mesele olarak değerlendirerek, sorunu Erbil’e havale ediyordu. Ancak örgütün Süleymaniye, Kerkük, Musul ve özellikle de Sincar’daki faaliyetleri Bağdat’ı aksiyon almaya itti. Ankara’nın güvenlik ve istihbarat diplomasisindeki “maksimum baskısı” üzerine Bağdat, paradigma değişikliğine giderek Ankara ile sorunlu bir dosyayı kapatmaya istekli olduğu mesajı verdi.

• MEHMET ALACA
• 21 Mart 2024

Türkiye, Irak sınırları içerisinde PKK’ya karşı kapsamlı bir askeri operasyon hazırlığında. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mart ayının ilk haftası yaptığı “Bu yaz Irak sınırımızla ilgili sorunları çözmüş olacağız” açıklamasının ardından hızlanan temaslar çerçevesinde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın beraberindeki heyetle Bağdat’ta Iraklı mevkidaşlarıyla bir araya geldi.

Irak’ın PKK ile mücadele konusunda daha fazla katılım ve işbirliği göstermesi için uzun zamandır yoğun çaba harcayan Fidan, yürüttüğü istihbarat ve güvenlik diplomasisinin sonuçlarını almaya başladı. Nitekim toplantı bildirisinde yer alan Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan karar, Ankara açısından zafer olarak okundu. Peki, uzun süre PKK’yı kendi sorunu olarak tanımlamaktan kaçınan Bağdat nasıl ikna oldu ve askeri müdahaleye dahil olur mu?

Bağdat’ın Paradigma Değişikliği

Türkiye’nin Irak’la ilişkileri, 2003’teki ABD işgalinin ardından dalgalı bir seyir izledi. Başlangıçta Bağdat-Erbil rekabetinden faydalanma politikası izleyen Ankara, 2017’deki IKBY bağımsızlık referandumundan bu yana Bağdat ve Erbil’i birbirinin tamamlayıcısı olarak tanımlamaya çalıştı. Ancak Bağdat, Türkiye’nin son yıllarda Irak’ta artan varlığı ve operasyonlarından rahatsızlık duyduğunu bildirirken; Ankara ise Irak’ı, topraklarından kendisine yönelen tehdidi görmezden gelmekle suçluyordu.

Fidan, Türkiye’nin istihbarat, güvenlik ve dış politika ekosistemlerini sahada bütünleştiren jeopolitik aktivizmin mimarlarından. Türkiye’nin PKK’ya karşı askeri operasyonlarının yanı sıra Fidan’ın 13 yıllık istihbarat görevi boyunca Kürt ve Şii aktörlerle kurduğu temasları ve Irak dosyasındaki kilit rolü bakan olmasıyla görünür hale geldi. Nitekim Ağustos’ta Bağdat ve Erbil ziyaretlerinde İran yanlısı şahin isimler dahil siyasi yelpazenin bütün fraksiyonlarıyla görüşen Fidan’ın temaslarında öne çıkan konu PKK idi.

Geliştirdiği “terörle mücadelede sorunu kaynağında yok etme” doktrini kapsamında 2019’da başlattığı Pençe-Kilit Operasyonu’yla PKK ile mücadeleyi Kuzey Irak’a taşıyan ve bölgeye geçici üsler kuran Türkiye, Aralık ve Ocak aylarında PKK saldırılarında 21 askerin hayatını kaybetmesinden sonra askeri operasyonlarına paralel olarak Irak ile temaslarını derinleştirdi. Bağdat ile ilişkilerin bozulması pahasına operasyonlardan vazgeçmeme inadı ve PKK’nın sadece Ankara ve Erbil’in sorunu değil Bağdat’ın da meselesi olduğu yönündeki diskur Bağdat’ta nispi bir farkındalık yarattı. Zira Bağdat uzun süre PKK’yı Kürtlerle Türkiye arasındaki bir mesele olarak değerlendirerek, sorunu Erbil’e havale ediyordu. Ancak örgütün Süleymaniye, Kerkük, Musul ve özellikle de Sincar’daki faaliyetleri Bağdat’ı aksiyon almaya itti. Ankara’nın güvenlik ve istihbarat diplomasisindeki “maksimum baskısı” üzerine Bağdat, paradigma değişikliğine giderek Ankara ile sorunlu bir dosyayı kapatmaya istekli olduğu mesajı verdi.

Fidan’ın diplomatik girişimlerinin yanı sıra askeri ve istihbarat yetkililerinin de Bağdat ve Erbil’e son dönemde artan temasları bu sürece çarpan etkisi yaptı. Böylece Ankara, uzun zamandır PKK ile mücadele konusunda eşgüdümlü çalıştığı Erbil’in yanına Bağdat’ı da almış görünüyor. İlki Aralık 2023’te Ankara’da düzenlenen görüşmede Irak’ın PKK’yı ortak tehdit ve ilk kez “yasaklı örgüt” olarak tanımlamasının yanı sıra Türkiye ile ortak önlemleri istişare etmesi, Ankara-Bağdat hattında yeni........

© Perspektif