• MENEKŞE TOKYAY
• 27 Ocak 2024

20 Ocak, eğitimin dünya çapında barış ve kalkınmadaki rolüne dair farkındalığı artırmak amacıyla Birleşmiş Milletler öncülüğünde Uluslararası Eğitim Günü olarak kutlandı. Ancak toplumdaki her yapısal sorunun mutlaka bir yönüyle eğitime bağlandığı bir düzende, bizim yılın her günü eğitimin farklı boyutlarını ve farklı sorun alanlarını düşünmemiz, tartışmamız ve çözüm üretmemiz gerekiyor.

Çağdaş, evrensel, bilimsel, nitelikli ve erişilebilir bir eğitim, hem bir toplumun gelişebilmesi hem de dünyanın daha yaşanılası bir mekân halini alması için en temel araç.

Bugün yakındığımız toplumsal sorunların hiçbiri gökten zembille inmedi; hepsi bir şekilde eğitimsiz bırakılmış bireylerin önemsenmemesi ve eğitim kaynaklarının topluma adil ve eşitlikçi şekilde paylaştırılmamasıyla bağlantılıydı.

Tüm bu sorunların kökeni, birçok açıdan, bebekten katil yaratan karanlıkların sorgulanmamasına dek uzandı.

Bir yandan da eğitim ekosistemi içerisinde hoşgörüsüz ve kutuplaştırıcı söylemlerle baş edilememesi, bizim gibi düşünmeyen, bizim gibi giyinmeyen, bizim gibi davranmayan kişilerin daha okul sıralarındayken dışlanması, eğitimin adaletsiz, ötekileştirici ve sınıfsal yapısını düzeltecek bir eğitim vizyonunun devreye girmemesiyle bağlantılıydı.

Geçtiğimiz günlerde eğitimin dünya çapında barış ve kalkınmadaki rolüne dair farkındalığı artırmak amacıyla Birleşmiş Milletler öncülüğünde Uluslararası Eğitim Günü (24 Ocak) kutlandı.

Özel günler, o güne konu olan temanın tartışılması, öneminin anımsanması ve yapılacaklar listesinin güncellenmesi açısından kritik.

Her Şey Eğitime Bağlanıyor

Bir yandan da, okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında yaklaşık 19 milyon öğrencinin olduğu, ancak eğitim harcamalarının milli gelire oranının yüzde 2,6 ile OECD ortalaması olan yüzde 6’nın oldukça altında kaldığı, eğitim harcamalarının büyük oranda hane halklarının sırtına yüklendiği yaralı ve kırılgan bir eğitim alanında “eğitim”in gerçekten ne anlama geldiğini düşünmek, onu hapsedildiği politik kıskaçtan kurtarmak bir gün ile sınırlı kalmamalı.

Toplumdaki her yapısal sorunun mutlaka bir yönüyle eğitime bağlandığı bir düzende bizim yılın her günü eğitimin farklı boyutlarını ve farklı sorun alanlarını düşünmemiz, tartışmamız ve çözüm üretmemiz gerekiyor.

“Kamusal nitelikli eğitim olmazsa ne olur?” sorusuyla işe başlayabiliriz.

Özel anaokullarının erken kayıt fiyatlarının yıllık 1 milyon TL’yi bulduğu, kamu okullarına yeterince ayrılmayan bütçenin teşvik adı altında aktarıldığı birçok özel eğitim kurumunun yıllık yemek ücretlerinin 90 bin TL seviyesine ulaştığı bir ortamda eğitimin giderek sınıfsal hale gelmesi karşısında kırtasiye, okul forması, çantası gibi masrafları karşılayamayan, yaşıtları porsiyonu 300 TL’lik öğle yemekleri yerken kendileri boş beslenme çantasıyla okula giden bodur, aç ve konsantrasyon sorunu çeken çocuklardaki adalet ve eşitlik duygusunun nasıl köreleceğini, eğitimdeki bu “piyasalaştırma” karşısında bir yandan da milyonlarca dezavantajlı çocuğun yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında aynı kentsel mekânlarda nasıl büyüyeceğini düşünmeliyiz örneğin…

Ailelerin gelir durumu ve alım gücünün eğitim alanına doğrudan yansıdığı bir toplumda eğitimin geleceğini sürekli konuşmalı, eğitimden uzaklaştırılan çocukların uyuşturucu bağımlılığından işçiliğe, erken yaşta zorla evlendirilmekten gelecek perspektifini kaybetmeye dek birçok girdabın içine hapsedildiğini görmeliyiz.

Yapabilirlikleri Güçlendirmek

Sorgulamayan, araştırmayan, ezbere eğitime hapsolmuş çocuklardan yakınmak yerine, bu çocukların haklarını neden “yapabilirliklere” dönüştür(e)mediğimiz, PISA testlerinde neden son sıralara........

© Perspektif