Bu yazı için ilk düşündüğüm başlık “‘Kökten dindar’ olamayanların bitmeyen öfkesi… Ya da ‘kökten’ bir dindar Cem Yılmaz’a ne derdi?” idi.

Sonra, Cem Yılmaz’ın Ramazan’ın ilk gününde rakı şişesiyle poz verdiği bir sosyal medya paylaşımının yazımda sadece bir göndermeden ibaret kalacağını düşünüp başlığı değiştirmeye karar verdim. Evet, bu yazıda dindarların Cem Yılmaz’a neden bu kadar büyük bir öfke duyduğunu anlamlandırmaya çalışacağım ama bu hadiseye bir daha hiç göndermede bulunmadan…

Anlaşılabileceği gibi burada ‘kökten dindar‘ı ‘köktendinci’ye tersten bir nazireyle olumlu anlamda kullanıyorum. Köktendinci, ‘günahkâr öteki’nin bu dünyadaki varoluşu konusunda kendisini sorumlu hisseder, bu nedenle onu değiştirmeye çalışır yani ona karşı tahammülsüz ve zorbadır. Kökten dindar ise başkalarının günahlarına karşı bir sorumluluk duymaz, o sadece kendi günahlarını tartar.

Meseleyi Cem Yılmaz’ın ‘günah’ına getirmeden önce şu dediklerimi biraz daha açmak istiyorum.

Bundan tam 10 yıl önce Slavoj Zizek’in bana çok çarpıcı gelen bir makalesini okumuş, onu okurlara tanıtmak amacıyla kendi yorumlarımı da kattığım bir yazı yazmıştım. Makale, IŞİD’in (ya da İslam Devleti – İD) İslam’ı bir ‘kurtuluş ideolojisi’ olarak -ve tabii kaçınılmaz bir şiddet pratiğinin eşliğinde- kullandığı bir zamanda (Eylül, 2014) yazılmıştı ve başlığı “ISIS Is a Disgrace to True Fundamentalism” (“IŞİD, Sahici Köktendinciliğin Maskara Edilmiş Halidir”) idi. (10 yıl önce itiraz etmemişim ama köktendinciliğin iyice yerleşmiş anlamı ortadayken onun tam zıttı bir inanç kategorisini, önüne ‘sahici’ sıfatı ekleyerek de olsa kullanmayı kafa karıştırıcı buluyorum şimdi. Dolayısıyla işaret ettiğim kafa karışıklığını önlemek için Zizek’in köktendincilik dediği şeyi zihnimizde ‘kökten dindarlık’, ‘hakiki dindarlık’ ya da benzeri bir başka kavramla karşılamak iyi olur.)

Zizek makalesinde, köktendinciliği derin, hakiki bir dindarlık olarak tanımlıyor ve IŞİD’in bu tanımın hakkını vermek bir yana, onu maskara eden bir pratik sergilediğini savunuyor, sonra da çok kışkırtıcı bir soru soruyordu: “IŞİD’çiler gerçekten inanıyorlar mı?” (Ya da: “IŞİD’çiler gerçekten köktendinci mi?”)

Zizek’in bu soruya cevabı kesindi: “Hayır.” (Zizek abartıyı, düşünsel provokasyonu seven bir felsefeci olarak “IŞİD’çiler inanmıyor” diyordu fakat asıl kast ettiği hiç kuşkusuz onların inançlarının, içerdiği şüphe nedeniyle sakatlanmış oluşuydu.)

Zizek, bu........

© Serbestiyet