Askeri-sınai kompleks kavramı daha önce kullanılmıştı ama ABD Başkanı Eisenhower’ın 1961’de başkanlıktan ayrılırken yaptığı veda konuşmasında dile getirmesi ile ünlendi ve emperyalizmi tanımlayan bir kategori haline geldi. Eisenhower konuşmasının bir yerinde şöyle diyordu: “Askerî-sınai kompleksin hükümet kurumları içinde kanunî dayanağı olmayan etkilerine izin verilmemelidir.”

Kim bilir kendisi de eski bir asker ve ABD emperyalizminin önemli uygulayıcılarından biri olmasına rağmen ağzı silah tekellerinden ne kadar yandıysa veda konuşmasının içine bu yakınmayı sıkıştırmış.

“Kanuni dayanağı olmayan etkiler”! E zaten tekeller kanunları kendi çıkarlarına göre yapıyor. Sonra kendi yaptıkları kanunlara uyup uymamak da kendi bilecekleri bir iş oluyor.

Öte yandan ABD veya başka bir emperyalist devleti sadece silah tekellerinin yönettiğini düşünmek de aşırıya varan bir yaklaşım olur. Sonuçta emperyalist devlet banka tekellerinden enerjiye, hizmetten iletişime bütün tekellerin ortak aracıdır.

Buna rağmen kârlarını artırmaktan başka bir endişesi olmayan silah tekellerinin özellikle ABD dış politikasına yön verdiğini düşünmek insanın tüylerini ürpertiyor. Sadece 1961’den sonra ABD’nin işlediği cinayet, işgal, darbe ve katliamların bir listesini yapsak ne bir köşe yazısına ne kitaplara sığar.

Şimdi Türkiye’ye bakalım biraz.

Türkiye sermaye birikiminin evreleri içinde bir süredir silah tekelleri kendini gösterdi ve inşaat sektöründen sonra Türkiye’nin başlıca sermaye biriktirdiği ve ihraç ettiği alan olmaya başladı.

İkinci Dünya Savaşı öncesi silah üretimi devlet fabrikalarında yapılıyordu, eğer planlama ve kamucu yaklaşım devam etseydi Türkiye kendi silah üretme kapasitesini kazanabilirdi. Ancak İkinci Dünya Savaşı sonrası sınıfsal tercihler nedeniyle Türkiye’nin ABD hegemonyasına girmesi sermayenin modern silah üretme kapasitesine ket vurdu. ABD askeri-sınai kompleksinin bir işi de hegemonyası........

© soL