1946 sonrasında, en çok ödün verilen konu laik ve bilimsel eğitim olmuştur. Eğitim alanının ‘sarı öküz’ü, CHP’nin Cumhuriyet değerlerine sahip çıkan, bu değerleri öğrencilere kazandıran ve çalıştığı köyü canlandıran köy enstitülerine sırt çevirip enstitülerin kapatılmasını kolaylaştıran adımlar atmasıdır:
Bu arada 1949’da, ilkokullarda isteyenlerin dilekçe vermesi koşuluyla seçmeli din dersi uygulaması başlatılmıştır.
14 Mayıs 1950’de, iktidara gelen Demokrat Parti (DP)/ Adnan Menderes, büyük bir hızla piyasacılara/gericilere ödün vermeye başlamıştır:
27 Mayıs 1960 devrimini gerçekleştirenler, 17 imam hatip okulu için Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’nü kurarak, bu okullar ayrıcalıklı bir konuma getirilmiştir. 1962’de yapılan bir anlaşma ile ABD’den çoğu CIA ajanı olan ve ‘Barış Gönüllüsü’ denen 10 binin üzerinde genç gelmiştir. Bu kişiler, yıllarca öğretmenlik yaparak ve köyler dahil pek çok yörede çalışarak ülkenin sosyo-ekonomik yapısı hakkında bilgi toplamışlardır.
1965’te başbakan olan Süleyman Demirel zamanında (1965-1971) verilen ödünler ise özetle şöyledir:
1968 üniversite öğrenci örgütleri, “... fakülte dekanı ya Atatürk ilkelerine saygılı olmalı, ya da derhal görevini terk etmelidir, ... üniversite halkındır, halka hizmet yönünde yetişeceğiz. ... İşçi ve köylü çocukları üniversiteye … İnkılâpların ve rejimin sahibi ve bekçisiyiz” gibi açıklamalar yapmışlardır.1 Bu örgütler İstanbul’a gelen Amerika’nın 6. Filosuna karşı 16 Şubat 1969 günü düzenledikleri gösteri, 2000’lerde AKP milletvekilliği yapanların kışkırttığı gericilerin saldırısı ve güvenlik güçlerinin desteği ile ‘Kanlı Pazar’ denen vahşetle son bulmuştur.
Genelkurmay başkanı Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı olduğunda, (1966-1973) bu gençler için, “Memleketin geleceği bunlara teslim edilemez. On yıl sonra bunlar işbaşına geçecekler, Ülkeyi perişan ederler... bunlara güvenemeyiz. Onun için laik okullara karşı imam hatip okullarını alternatif olarak düşünüyoruz. Devletin kilit mevkilerine bu okul mezunlarını yerleştireceğiz” demiştir.2
Silahlı kuvvetlerin 12 Mart 1971’de muhtıra vermesi sonrasında kurulan Nihat Erim hükümetleri zamanında, Amerikan karşıtı ‘solcu’ üniversiteliler hukuk dışı yollarla kıyıma uğratılmıştır. İmam hatipler dahil tüm meslek ortaokullarını 1972’de kapatılmışsa da, CHP (Bülent Ecevit)-Milli Selamet Partisi (Necmettin Erbakan) koalisyon hükümeti, 1974’te imam hatip ortaokullarını yeniden açmıştır, ahlak dersi, ilk ve ortaöğretim programlarında zorunlu ders yapılmıştır. S. Demirel, 1975-1980 arasında üç kez daha başbakanlık yapmış ve imam hatip okulu sayısını 30’lardan 300’lere çıkarmıştır
12 Eylül 1980 darbesini gerçekleştirenler zamanında da;
Turgut Özal’ın başbakanlığı zamanında;
Özellikle bir tarikata yakın olan YÖK başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam zamanında (1992-1995), tarikatlara yakın öğrenciler öğretim elemanı yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilmiştir. M. Sağlam zamanında 1994 yılında, Dünya Bankası’nın (DB) kredisi ve uzmanlarının öncülüğünde Hizmet Öncesi Öğretmen Yetiştirme Projesi’ne başlanmıştır. Bu projede çalışacak yerli uzmanları, DB uzmanları mülakatla seçmiştir. Bu projenin sonunda DB-YÖK modeli diyebileceğimiz bir öğretmen yetiştirme sistemi, YÖK Prof. Dr. Kemal Gürüz zamanında (1995-2003), 6 Kasım 1997’de yürürlüğe girmiştir. Bu arada YÖK, Temmuz 1997’de de, DKAB dersi öğretmeninin tarih ve felsefe sentezinden oluşan bir programda yetiştirmek yerine, ilahiyat fakültelerinde yetiştirilmesine başlanmıştır. İlahiyat fakültesinden alınan derslerle DKAB dersi öğretmeni olacak kişiler, ilköğretimde Türkçe ya da sosyal bilgiler öğretmeni yapmıştır. 1997’de başlayan model, AKP iktidarında mezun vermeye başlamıştır. Bu modelden mezun olanlar sayesinde, laik ve bilimsel eğitimi savunan eğitim sendikalarının üye sayısı yüzde 160 kadar artarken, karşıt sendikaların üye sayısı ise yüzde 440 kat kadar artmıştır. Başbakan B. Ecevit ve K. Gürüz zamanında, Avrupa Birliğini dünyanın en güçlü ekonomisi haline getirmek amacıyla Avrupa Araştırma Alanı ve Avrupa Yükseköğretim Alanı oluşturmak üzere gündeme gelen Bologna Sürecine katılma kararı verilmiştir.
1946-2002 yılları arasında iktidar olanlar, genelde din toplumunu hedeflediğini ve Cumhuriyet’e/ Cumhuriyet değerlerine karşı olduklarını açıkça dile getirmemiş ve bunlara sahip çıkıyor görüntüsü vermiş iktidarlardır. Bu nedenle, 1946-2002 yılları arasında eğitim ve kültür yaşamında gerçekleşen piyasacı/gerici dönüşümler, piyasacılara/gericilere verilen birer ödün niteliğindedir. 1946-1980 yılları arasında gerçekleşen piyasacı/gerici dönüşümler, toplumsal yapıyı fazla dönüştürememişse de, 12 Eylül 1980 sonrasındaki dönüşümler, toplumsal yapıyı etkilemiş ve AKP’nin iktidara gelmesine yol açmıştır. Bunun bir nedeni, 12 Eylül ve sonrasında kurulan iktidarların, geçmiş iktidarlara göre belirgin bir şekilde daha Amerikancı iktidarlar olmalarıdır. İkinci neden, Turgut Özal gibi tarikatçıların yetkili görevlere getirilmiş olmasıdır. Bir başka neden de, 1980 sonrasında başlayan küreselleşme dalgasıdır: Küresel emperyalistlerin etkisiyle tüm Müslüman ülkelerde eğitimin, bilimin ve siyasal yaşamın İslamileştirilmesi sürecinin başlamasıdır; gerici kuruluşlarla İslami kesimlerin yurt dışında öğrenim görmelerinin sağlanmasıdır.
AKP iktidarının son 21 yılda gerçekleştirdiği piyasacı/gerici dönüşümler ise birer ödün niteliğinde değil, AKP’nin genel anlayış ve yapısına uygun olarak bilerek ve isteyerek gerçekleştirdikleri dönüşümlerdir.
[email protected]
Cumhuriyetin ilk yüzyılı: Cumhuriyet değerlerinden sapmalar (II)
8
18
10.11.2023
1946 sonrasında, en çok ödün verilen konu laik ve bilimsel eğitim olmuştur. Eğitim alanının ‘sarı öküz’ü, CHP’nin Cumhuriyet değerlerine sahip çıkan, bu değerleri öğrencilere kazandıran ve çalıştığı köyü canlandıran köy enstitülerine sırt çevirip enstitülerin kapatılmasını kolaylaştıran adımlar atmasıdır:
Bu arada 1949’da, ilkokullarda isteyenlerin dilekçe vermesi koşuluyla seçmeli din dersi uygulaması başlatılmıştır.
14 Mayıs 1950’de, iktidara gelen Demokrat Parti (DP)/ Adnan Menderes, büyük bir hızla piyasacılara/gericilere ödün vermeye başlamıştır:
27 Mayıs 1960 devrimini gerçekleştirenler, 17 imam hatip okulu için Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’nü kurarak, bu okullar ayrıcalıklı bir konuma getirilmiştir. 1962’de yapılan bir anlaşma ile ABD’den çoğu CIA ajanı olan ve ‘Barış Gönüllüsü’ denen 10 binin üzerinde genç gelmiştir. Bu kişiler, yıllarca öğretmenlik yaparak ve köyler dahil pek çok yörede çalışarak ülkenin sosyo-ekonomik yapısı hakkında bilgi toplamışlardır.
1965’te başbakan olan Süleyman Demirel zamanında (1965-1971) verilen ödünler ise özetle şöyledir:
1968 üniversite öğrenci örgütleri, “... fakülte dekanı ya Atatürk ilkelerine saygılı olmalı, ya da derhal görevini terk etmelidir, ... üniversite halkındır, halka hizmet yönünde yetişeceğiz. ... İşçi ve köylü çocukları üniversiteye … İnkılâpların ve rejimin sahibi ve bekçisiyiz” gibi açıklamalar yapmışlardır.1 Bu örgütler İstanbul’a gelen Amerika’nın 6. Filosuna karşı 16 Şubat 1969 günü düzenledikleri gösteri, 2000’lerde AKP milletvekilliği yapanların kışkırttığı gericilerin saldırısı ve güvenlik güçlerinin desteği ile ‘Kanlı Pazar’ denen vahşetle son bulmuştur.
Genelkurmay başkanı Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı olduğunda, (1966-1973) bu gençler için, “Memleketin geleceği bunlara teslim edilemez. On yıl........
© soL
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
