Utku Çakırözer, CHP Eskişehir milletvekilliğinden önce savunma ve diplomasi muhabirliği yaptı. Özellikle ülkemizi ilgilendiren konuları gazeteci olarak derinlemesine inceledi, araştırdı. F-16’ların alımı ile ilgili gelişmeleri SÖZCÜ bütün boyutlarıyla ortaya koydu. İktidar gelişmeleri “Büyük başarı” olarak gösterirken acaba muhalefet bu konuda ne diyor? TBMM Dışişleri Komisyonu Üyesi Utku Çakırözer, yalnız resmi bilgilerle yetinmeyip konuyu yakından izleyen kaynaklarıyla görüştükten sonra “ABD’den F-16 alımı başarı değil, koca bir fiyaskodur” iddiasında bulundu.
Utku Çakırözer’i bu sözleri söylemeye iten ve “Fiyasko” demesine neden olan gerekçeleri öğrenmek için bir araya geldik. İlk sözü “Yerli ve milli füzeler yeni F-16’lara takılamayacak” oldu. Şaşırdım. Utku Çakırözer, “Sizi şaşırtmaya devam edeceğim” dedi ve şunları anlattı:
EVET, KOCA BİR FİYASKODUR
“Türkiye’nin ABD’den 40 adet yeni F16 savaş uçağı ile elindeki uçakların güçlendirilmesi için 79 adet modernizasyon kiti alımına ilişkin anlaşma ABD Kongresi’nin iki kanadında güçlü itirazlar gelmediği takdirde bugünlerde onaylanacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti sözcüleri bu alımın onaylanmasını ‘diplomatik başarı’ gibi sunma çabasında. Oysa bu silah anlaşması bir başarı değil fiyasko olarak tarihe geçmeyi hak ediyor.
Öncelikle bu anlaşma sürecinin nereden ve nasıl önümüze geldiğini hatırlamakta fayda var: Türk Hava Kuvvetleri’nin muharip uçak ihtiyacını 80’ler ve 90’larda yaklaşık 240 adet F-16 uçağı ile karşılayan Türkiye, 2000’li yılların başında yeni nesil savaş uçağı F-35 projesine üretim ortağı olarak girdi. Türkiye’ye 11 milyar dolara mal olması öngörülen projede uçakların yaklaşık bin parçasının üretimi ve motor bakımları Türkiye’de yapılacaktı. Böylece 8 milyar dolarlık yerli katkı imkanı yaratılacaktı.
UÇAKLARIMIZ ABD’DE BEKLİYOR
Projeye ilk aşamada 1.4 milyar dolar ödeyen Türkiye için üretilen 6 adet F-35 savaş uçağı ABD’de bekliyor. 2019 yılında Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri alımı üzerine ABD Türkiye’yi F-35 projesinden çıkardı. Türkiye için üretilmiş 6 savaş uçağı da ABD’de alıkondu. Erdoğan yönetimi F-35 projesinden haksız biçimde çıkarılma ve parası ödenmiş, üretilmiş uçaklarına el konmasına yeterli tepki göstermedi. Türkiye hala hakkını savunmak için ABD nezdinde tahkim başvurusu yapmış değil.
ABD’nin bu hakaretamiz tavrına karşılık AK Parti iktidarı bir önceki nesil savaş uçağı F-16’lardan almak için 2021’de Washington’a resmi talepte bulundu. Türkiye’nin sipariş listesinde 40 adet yeni F-16 savaş uçağı ile envanterde mevcut F-16’ların güçlendirilmesini sağlayacak 79 modernizasyon kiti alımı yer alıyor.
Türkiye’nin siparişi konusunda uzun süre sessiz kalan ABD, İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanması karşılığında bu anlaşmayı Kongre’den çıkarma sözü verdi. İsveç’in üyeliğini onaylamak için ‘İsveç’teki PKK ve FETÖ üyelerinin iadesini’ ve ‘Türkiye’nin AB üyelik yolunun açılmasını’ önkoşul olarak ilan eden Erdoğan her iki şartın yerine getirilmesini sağlayamayınca, ABD ile F-16 alım anlaşması karşılığında ‘Evet’ demek zorunda kaldı.
TBMM’deki oylama sonucu İsveç’in NATO’ya girişi onaylanırken, Beyaz Saray da Türkiye’ye F-16 satışına ilişkin resmi bilgilendirmeyi Kongre’ye göndererek onay sürecini başlattı.
YUNANİSTAN, DAHA ÜSTÜN UÇAĞA DAHA AZ ÖDEYECEK
ABD yönetimi Türkiye’ye F-16 satışı anlaşmasıyla eş zamanlı olarak Yunanistan’a da 40 yeni nesil F-35 savaş uçağı satışını da Kongre’ye gönderdi.
Türkiye ve Yunanistan ile yapılan uçak anlaşmaları bu şekliyle Kongre’de onaylanırsa, Yunanistan Ege’de hava kuvvet unsurları açısından tarihinde ilk kez üstün hale gelecek. Çünkü Yunanistan elindeki eskiyen F-16’larının yenilenmesi projesine çok önceden başladı. Eskiyen F-16’larını yenileyecek olan Yunanistan elinde Fransız Rafale savaş uçaklarının yanı sıra şimdi en yeni ve en üstün teknolojiye sahip 5. nesil F-35’lere de sahip olacak. Buna karşılık Türkiye 4. nesil F-16’lardan alacak ve elindeki eski F-16’larını güçlendirecek.
İşin maliyet boyutu da dikkat çekici... Yunanistan daha pahalı olan F-35’lerden 40 tanesine ve beraberindeki alt sistemlere 8.6 milyar dolar öderken, Türkiye bir alt nesil olan F-16’lardan 40 tanesine ve 79 modernizasyon paketine 23 milyar dolar ödeyecek.
TÜRKİYE’NİN ÖNEMLİ KAYBI
Yeni F-16 alım paketinde Türkiye’nin belki de en önemli kaybı yerli savunma sanayine iş payı verilmeyecek olması. ABD’ye verilen sipariş listesinin Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından görülmemiş olması başlı başına büyük bir skandal.
Çünkü daha önce Özgür-1 projesi ile ilk nesil F-16 Block 30’ları yerli imkanlarla modernize eden Türkiye, envanterindeki F-16’ların (Block 40 ve Block 50 modelleri) modernizasyonu için de Özgür-2 projesini başlatmıştı. ABD’ye gönderilen sipariş paketi ile aslında bu önemli yerlileştirme projesi de tamamen çöpe atılmış olacak.
MİLLİ FÜZELER, YENİ UÇAKLARA TAKILAMAYACAK
F-16 modernizasyonunda yerli teknolojiler ve ürünlerin kullanılması halinde 23 milyar dolarlık bu sipariş listesinin bedeli 8-10 milyar dolara kadar düşürülebilir. Ama sipariş verilirken Savunma Sanayi Başkanlığının ve yerli savunma şirketlerinin görüş ve değerlendirmeleri dahi alınmamış.
Yerli katkı konusunda işbirliği olmayacağı için Türkiye’nin bugüne kadar ürettiği SOM ve SOM-J seyir füzeleri, AKBABA antiradyasyon füzesi, GÖKDOĞAN, BOZDOĞAN ve GÖKHAN havadan havaya füze sistemlerinin yeni F-16’lara monte edilmesi de mümkün olmayacak.”
MADDE MADDE TÜRKİYE’NİN KAYIPLARI
Utku Çakırözer’in anlattıkları, ülkemiz için önemli kayıplar. Çakırözer, Erdoğan iktidarının bu konuda Türkiye’ye kayıplarını şöyle sıraladı:
■ İsveç’teki PKK ve FETÖ’cülerin iadesi ya da AB sürecinin canlandırılması şartlarını kabul ettiremeden İsveç’in NATO üyeliğine onay vermek zorunda kalındı.
■ Üretim ortağı olduğumuz görünmezlik özelliğine sahip 5’inci nesil F-35 savaş uçağı projesinden dışlandı, parası ödenmiş 6 uçağımıza el konuldu.
■ ABD’nin bu haksız ve onur kırıcı tutumunu ödüllendirircesine eski nesil F-16’lardan 23 milyar dolarlık dev sipariş verdi. 11 milyar dolara 100 yeni nesil F-35 sahibi olacakken, 23 milyar dolara eski nesil 40 adet F-16’ya rıza göstermek zorunda bırakıldık.
■ Bu anlaşma yapılırken de savunma sanayimizin kapasite ve yetenekleri yok sayıldı. Verilen siparişin 13-15 milyar dolarlık bölümü yerli savunma sanayi imkanlarıyla yapılabilir olmasına rağmen bu kapasite dışlandı, görmezden gelindi.
■ Bununla da kalmayıp alınacak yeni F-16’lara Türkiye’nin kendi ürettiği yerli ve milli silah sistemlerinin takılması imkansız hale getirildi.
■ Türkiye’ye verilmeyen yeni nesil F-35 uçaklarından 40 tanesini Yunanistan’a verip Ege’deki güç dengesini Yunanistan lehine çeviren ABD’nin, hasmane (düşmanca) tutumu da yine iktidar tarafından sessizce sineye çekildi.
PEKİ BUNUN NERESİ BAŞARI?
Utku Çakırözer, “Tüm bunların ışığında, anlaşmanın bedeli olan 23 milyar doları alın terinden kesilen vergilerle ödeyecek yoksul halkımızın şunu sormaya hakkı yok mu? ‘Bu büyük fiyaskonun neresi başarı?’ Bu yapılanlar ulusal güvenliğimizi çıkarlarımızı zaafa sokmuyor mu? Neden yerli ve milli savunma sanayimiz yok sayıldı?” dedi.
TBMM Dışişleri komisyonu Üyesi Utku Çakırözer’in gündeme getirdikleri için “Hayır öyle değil” diyen makam varsa, onlara da köşemizin açık olduğunu hatırlatalım.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
visit website
