Ülkemizde yılda ortalama 35 ile 40 ton altın üretiliyor. Şu anda 15 şirket faaliyette. Bunun yarısı Türk, yarısı yabancılardan oluşuyor. Üretilen altın yurtdışına çıkarılmıyor. Merkez Bankası’na Türk lirası karşılığı satılıyor. Satıştan elde edilen gelirin örneğin geçen yıl yüzde 16’sı “Devlet hakkı” olarak ödendi. Bu altın fiyatlarına göre her yıl değişebiliyor.

Bunları belirttikten sonra İliç altın madeni sahasına gidelim. Kiminle? Bu alanda uzman isimlerle... Anlattıklarında çok çarpıcı bilgiler, örnekler var. “Bizim gördüğümüz bu işin teknik anlamda yapılabilecek standardı dünyanın her yerinde aynı. Hangi cevherde ne tür teknoloji uygulanacağını da yine cevherin kendisi belirliyor. Yani ben burada tank liçi, yığın liçi ya da başka bir yöntem kullanayım gibi keyfiyete göre yapılacak bir iş değil. Bu tenöre, metalürjiye, en sonunda da bütün çevresel ve bulunduğu koşullara bağlı. Standart dışı üretimi yerli de yabancı firma da yapmasın” diyor.

STANDARDA UYMAYAN ŞİRKET

Dünyada uygulanmakta olan uluslararası siyanür kodu, bu kodla siyanürün üretildiği yerden, tüketildiği en son noktaya kadar standardı belirlenir. Kamyonu kullanan şoförün neler yapacağından, sandığı alıp çözeltiyi hazırlayacak kişinin nasıl kullanacağına, trafikte geçtiği her noktadaki köye, trafiğe, jandarmaya, valiliğe hangi saatte geçeceğine kadar bilgilendirilmesi, yolun eğiminin ne kadar olacağına kadar hepsinin belirlendiği standart var.

Türkiye’de 15 üreticiden, standartlara uygun siyanürle altın üreten 3 firma var. 3 firma da başvuru yaptı ve süreç devam ediyor. İliç altın madeni bölgesi de sözünü ettiğimiz sertifikasyona sahip olmayan madenlerden birisi.

ŞİMDİYE KADAR YAŞANMAMASI BİR MUCİZE

İliç maden sahasını dolaşan sektörün içindeki uzman isim, saha izlenimlerini, orada edindiği bilgileri SÖZCÜ’ye şöyle anlattı.

“Ben oraya ilk kez gittim. Orada üretimin bu şekilde yapılması ve bugüne kadar bir sıkıntı olmamasını da mucize olarak görüyorum. 17 STK başkanıyla toplandık ve onlara, ‘Arkadaşlar ben hepinizden özür diliyorum’ dedim.........

© Sözcü