Diğer

11 Aralık 2023

Avrupa Birliği’nin 29 Kasım’da yayınlanan Türkiye raporu, uzmanları fazlaca umutlandırmadı. AB ile ilişkiler o kadar zayıfladı ki, bardağın dolu tarafını görmek isteyenler için raporda birkaç olumlu öneri vardı elbette.

Genelde bu raporlara Dışişleri Bakanlığı tepki verir. Bu sefer beklenmedik bir şekilde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten geldi açıklama.

X’te İngilizce paylaşım yapan Şimşek; "AB-Türkiye siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerinin durumu" hakkındaki son raporunu memnuniyetle karşıladıklarını yazdı. Çoğul kullandığına göre, kendisini değil, hükümeti kastettiğini varsayıyorum.

İlginç, zira çok değil, Avrupa Komisyonu’nun 8 Kasım’da yayınladığı ülke raporuna Ankara’nın verdiği tepki oldukça sertti.

Konuyu çok yakından izlemeyenler için AB’nin 20 gün arayla niye iki ayrı rapor yayınladığını kısaca açayım.

Birinci, yani 8 Kasım’da yayınlanan, her sene aday ülkelerin katılım müzakerelerindeki son durumun resmini çeken ülke raporu idi. Eskiden bu raporlara “ilerleme raporu” denirdi. Son yıllarda Türkiye’de hiç ilerleme kaydedilmeyince raporlara ülke raporu denmeye başlandı. Türkiye, AB jargonunu işte böyle etkiliyor. Çok gurur duyulacak bir durum değil tabii.

Türkiye’deki seçimlerden sonra Avrupa başkentleri açısından AK Parti iktidarı ile 5 yıl boyunca çalışma zorunluluğu ortaya çıktı.

Bu seneki ülke raporundan da parlak bir durum çıkmayacağı barizdi.

Bu gerçekten hareketle AB liderleri Türkiye’yle iş birliği olanaklarını artırmak amacıyla bir yol haritası sunması için Komisyona ek rapor çıkartma görevi verdi.

İlk rapor 8 Kasım’da yayınlandı ve yukarıda da belirttiğim gibi Dışişleri Bakanlığı sert tepki gösterdi.

Geçmişte de Yunanistan ve Kıbrıs gibi konularda yöneltilen -ve bu ikisi AB üyesi olduğu için doğal olarak tarafsız olmayan- değerlendirmelere şiddetle karşı çıkılırdı.

Raporlardaki demokratik standartlar, özellikle yargı bağımsızlığı, insan hakları ihlalleri konusundaki eleştirilere gelince... Bakanlığın üst yönetimi ve hatta Dışişleri Bakanı'nın kendisi de yapılan eleştirilerin aslında yersiz olmadığını, haklılık payının olduğunu bilirler; tepkiyi de ona göre dozunda gösterirlerdi.

Şimdilerde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarına bile uyulmadığı için, demokratik standartlardaki suçlamalara ilişkin son derece üst perdeden, sanki Türkiye ileri demokrasiymiş de bize büyük haksızlık yapılıyormuş gibi cevaplar veriliyor.

Bu sene raporda yeni bir unsur olarak yer alan Türkiye’nin Hamas’la ilgili tavrına dönük olarak da sert bir söylem kullanıldı.

“Metinde bir eleştiri olarak yer verilen, ülkemizin Hamas-İsrail savaşına dair tutumunun AB’yle tamamen uyumsuz olduğu yolundaki tespiti ise esasen övgü olarak değerlendiriyoruz” denildi.

Üstüne de AB’yi yerden yere vuran şu ifade kullanıldı:

“Orta Çağ karanlığından 21. yüzyılda hortlamış sivil bir katliamın karşısında tarihin yanlış yerinde duran AB’ye, evrensel değerlere, uluslararası hukuka ve insancıl ilkelere dayalı politikaların sadece Ukrayna veya Avrupa’nın başka bir bölgesi için değil, Ortadoğu dâhil, tüm dünyada geçerli olması........

© T24