Diğer

13 Şubat 2024

Siyasetin 'pazarlıklara' sıkıştığı bir halin, toplumu uzun süredir 'seyreden' haline dönüştürdüğü açık. TÜİK (2023) verilerine göre nüfusun yaklaşık yüzde 85'i yoğun ya da orta yoğun kentlerde yaşıyor.

Siyasetsizlikten olsa gerek, kentte yaşayanların 'kent hakkı' gibi bir başlığı gündeme gelemiyor bile... Varsa yoksa; bir ürün, bir mala dönüştürülen kenti nasıl 'betonlaştırırız'...

31 Mart seçimlerine giderken, Hatay'dan, Van'dan, Diyarbakır'dan, Muğla'dan, Bursa'dan, İzmir'den, Aydın Söke'den ve başka illerden pek çok kurum temsilcisi "Demokrasi Yerelden Yükselir" başlıklı Yerel Demokrasi Konferansı'nda bir araya geldi.

Açılış konuşmasını, ömrünü 'kent hakkı'na, kentlerin sermayenin ihtiyaçlarına göre dönüşümüne karşı çıkmaya adayan Mücella Yapıcı yaptı. Boynunda boyunluğu ile konferansa gelen Yapıcı, Gezi'nin nasıl bir yerel demokrasi deneyimi olduğunu hatırlattı:

"Her örgütten her siyasetten her etnisiden her spor takımından insanlar olarak bir kent parkında bir araya geldik. Hiçbirimizin olmayan ama hepimizin olan bir parkta yerel demokrasi örneğini yaşadık. Demokrasi yerelden yükselir başka çaresi yoktur" diye konuştu.

Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yargıcı Rıza Türmen de temsili demokrasinin ( 5 yılda bir halkın sandığa giderek temsilcilerini seçmesi) tıkandığını, halkla temsilciler arasında bir duvar örüldüğünü belirterek kutuplaşmanın panzehiri olarak yerel demokrasiyi savundu:

"Seçilenler seçildikten sonra halktan kopmaktadır. Böyle bir sistem halkı yönetimden uzaklaştırmakta ve siyaseti dar bir alana sıkıştırmaktadır. Katılımcı demokrasi sorun odaklı olduğu için toplumdaki kutuplaştırmayı da ortadan kaldırmayı sağlayabilir” dedi.

Yerel seçimlere haftalar kala 'Kent hakkı' kavramının 'yerel demokrasi' bağlamında konuşulabilmesi önemli.

Konferans bunun altını çizdi. Mevcut kent siyasetinde Bağcılar'da yaşayan ile Nişantaşı'da yaşayan bir kent insanını buluşturmak mümkün değil. Kutuplaşma, işte olası karşılaşmaların engellenmesiyle ya da kentin ortak sorunları karşısında birlikte ortak söz/karar alınmasını sağlayacak mekanizmaların kurulmamasıyla inşa ediliyor.

Oysa mevcut 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 13. maddesine göre "Herkes ikamet ettiği beldenin hemşerisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır."

"Kent hakkı" konusunda çalışan komisyonun, ki bu komisyonda partiler, odalar, sendikalar, kent konseyleri, hukukçular, sivil toplum yer alıyor, sunduğu raporda bir kentte yaşayan her canlının hakkı olduğu kabulü vardı.

Kentle ilgili meselelere soldan bakanların esin kaynağı olan dünyaca bilinen kuramcı David Harvey'in "Şehir hakkı şehir kaynaklarına bireysel olarak erişme özgürlüğünden çok fazlasıdır: şehri değiştirerek kendimizi değiştirme hakkıdır" tanımını atıf yapılan raporu güncele uyarlarsak Bağcılar'da yaşayan bir tekstil atölyesi işçisinin kentin kaynağı olan deniz kenarındaki mekanlara ulaşabilme ya da Atatürk Kültür Merkezi'ndeki bir etkinliğe gidebilme 'hakkı' ve 'eşitliği' nasıl sağlanacak? Ekrem İmamoğlu ya da Murat Kurum'un söylemlerinde bunu görebiliyor muyuz?

Oysa iç ve dış göçle birlikte kentlerin büyüdüğü, sorunların karmaşıklaştığı gerçeğinden yola çıkarsak,........

© T24