Diğer

08 Aralık 2023

“Nobel Savaş Ödülü”, ABD’nin önde gelen gazetelerinden The New York Times’da (NYT) 50 yıl önce yayınlanan bir haberin başlığı. The New York Times (17 Ekim 1973) neden bu başlığı kullanmıştı?

1973’ün Nobel Barış Ödülünü alaya almak, taşlamak için. Neden bu taşlama? Ödül kime, kimlere verilmiş? Bugünün olayları ile ne ilgisi var? ABD ve yakınında olanlar siyasi ve ekonomik üstünlüklerini nasıl sürdürüyorlar? Amacım bu gibi sorulara yanıt vermeye çalışmak.

Bu soruların yanıtlarında başrol oyuncularından birisi Henry Kissinger. Kissinger, ABD’nin saldırgan militarist yaklaşımını yukarılara taşıyan ve milyonlarca kişinin ölümüne neden olan önce danışman, sonra bakandır.

1973 Ekim ortasında verilen Nobel Barış Ödülünü iki kişi paylaşıyor. Birisi o dönemde ABD’nin Ulusal Güvenlik Danışmanı ve yeni Dışişleri Bakanı olan Henry Kissinger. Diğeri, Vietnam Komünist Partisi Politbüro ve Genel Sekreterya etkili üyesi Le Duc Tho.

Ödülün Tho ve Kissenger’a verilme nedeni, bu ikilinin ülkelerini temsilen 27 Ocak 1973’te Vietnam savaşını sona erdiren barış anlaşmasını imzalaması. Tho (o zamanki Kuzey) Vietnam’ın, Kissinger ABD’nin başmüzakerecisi.

Bu ikili, 1969’dan başlayarak Paris’te, bazıları gizli, barış müzakereleri yapıyorlar. 1972 sonlarında anlaşma imza aşamasına gelmişken, ABD (Kuzey) Vietnam’ı, özellikle başkent Hanoi’yi bombalamayı yoğunlaştırıyor. Yalnızca Vietnam değil Laos ve Kamboçya da yoğun olarak bombalanıyor.

NYT’nin Barış Ödülüne Savaş Ödülü demesi bundan. Nobel Ödül Komitesinin web sitesinde şöyle diyor:

"1972 Aralık ortasında, Noel döneminde, Amerikan B-52 bombardıman uçakları (Kuzey) Vietnam’ın başkenti Hanoi’yi ağır biçimde bombaladı. Tüm dünyada yoğun protestolar oldu. Bu bombalama emrini veren kişi, Kissinger, aynı zamanda ateşkes müzakerelerinde ABD heyetinin başkanıydı."

Kissinger ödülü kabul etti, ancak mazeret bildirerek törene katılmadı, ödül konuşması yapmadı. Nobel ödülleri tarihinde ilk kez, barış ödülü komitesinden iki kişi bu ödülü protesto etmek amacıyla istifa etti.

Tho ise ödülü reddetti, çünkü Kissinger ateşkes ve barış konusunda verdiği sözleri tutmadı, tersine duracağını söylediği bombalamayı daha da arttırdı. The Nobel Prize (1973b). Dikkat edelim, bunlar Nobel Komitesinin saptamaları ve açıklamaları.

Soru şu: Kissinger’ın bu ateş-kes ve barış karşıtı acımasız davranışı bilinirken kendisine neden yaklaşık 8 ay sonra Barış Ödülü verildi?

Dünya’da ABD dahil birçok kişi ve kurumu isyan ettiren hem Kissenger’ın, hem Ödül Komitesinin bu ikiyüzlü tutumudur. Aşağıda açıkladığım gibi, Kissinger ve ABD’nin bu çizgideki militarist saldırgan yaklaşımı bugün de sürüyor, bir ekolü temsil ediyor.

Soruya dönelim. Kissenger’a verilen barış ödülünün arkasında ABD’nin ekonomik, siyasi ve giderek korku salan askeri gücü olmalıdır. ABD’nin etki alanında olanlar demek ki böyle ödül kararları alabiliyor.

Kissinger neden bu yazıda gündeme geldi? İki nedeni var. Birincisi, Kissinger geçen hafta 29 Kasım’da 100 yaşını devirdikten sonra öldü. Olumlu, olumsuz yorumlarla gündemdeydi. Bu satırların yazarını, 1970’lerdeki tartışmalara geri götürdü.

(Kissinger 1923’te Almanya’da bir Yahudi ailenin ilk oğlu olarak doğdu, adı Heinz idi. Aile, Hitler’in iktidara gelmesinden sonra 1938’de ABD’ye göçtü. Heinz, ABD’de Henry oldu.)

Kissinger’ın bu yazıya konu olmasının ikinci ve daha önemli nedeni, ABD dış politikasına yön verdiği 8 yıl içinde bu ülkenin saldırgan militarist politikalarını çok yükseklere taşımasıdır.

Birçok uzmana göre ise ABD’nin saldırgan militarist politikalarını başlatan bizzat Kissinger’dır. Bakınız örneğin Grandin (10 Kasım 2015). Önemli olan şudur; bu militarist emperyal politika daha sonraları da sürdü, yakın geçmişteki ve bugünkü birçok örnekte görülüyor.

Kissinger, Ocak 1969-Kasım 1975 döneminde ulusal güvenlik danışmanı, Eylül........

© T24