Diğer

T24 Haftalık Yazarı

03 Aralık 2023

Oto Sanayi Sitesi'nde araba tamircilerinden başka mekanların bulunması, pek eski bir gelenek değil. Daha doğrusu gelenek değil. Her türden araba tamircisinin dükkanının yanında, en fazla birkaç esnaf lokantası olur. Bir büfe, bir küçük köfteci, birkaç da dükkan bulunur. Hani araba boyası, aksesuarı falan satan.

En fazla, ana caddede bir noter, bir banka olsun hadi.

Ama bir gezin Maslak Oto Sanayi Sitesi'ni, inanamayacaksınız. Cafe'ler, şık restoranlar, galeriler ve sanatçı atölyeleriyle adeta bir "cazibe merkezi" konumunda artık…

Dediğim gibi, yeni sayılan bir moda. Biraz daha Amerikan sanki. Hani loft tipi evlerde yaşamak, araba tamirhane bölgesinde bir atölyede çalışmak falan, bize olmayacak şeylerdi yoksa. 90'lı yılların ortasında tek tük sanatçı dükkan kiralayıp eserlerini burada yaratmaya başladılar. 2000'li yıllarda sayılar oldukça arttı. Ev olarak kullanılan, hatta şık ve çok farklı döşenmiş dükkanlara rastlamaya başladık.

Avangart sanatçıların "mahalle"ye gelmesi, Sanayi Sitesi'ne farklı bir popülerlik kattı. Aslında neden çok basit ve fonksiyoneldi; sanatçı, ustalarla yan yana olunca, çok daha hızlı ve verimli şekilde üretebiliyordu. Eserine anında müdahale edebiliyor, ustanın başında durabiliyordu. Demir mi bükülecek, taş mı yontulacak, ağaç mı oyulacak, değişik ebatta bir metal levha mı lazım oldu; her tür usta ve alet civarda mevcuttu. İstanbul'un keşmekeş trafiğine girmeye gerek yoktu.

Ancak popülerleşme, değişik kalabalıkları da çeker oldu. Zaten otoparkı olmayan bir yerleşkede, düzensizlikle birlikte trafik iyice arapsaçına döndü. İki, hatta üç sıra park edenler, kapanan yollar, herkesin kafasına göre yaptığı düzenlemeler ve tamiratlarla, rahat rahat dolaşmak çok güç.

Yine de, sanatçı tarafından baktığımda, sanatçının ustasıyla, boyacısıyla, cilacısıyla yan yana olması, çok büyük avantaj…

Ortak dostlarımız varmış meğer. Geçenlerde bir akşamüstü, Ayla Turan'ın Atatürk Oto Sanayi Sitesi'ndeki atölyesine kahveye davet edildim.

Ayla Turan; Contemporary'de Haliç'e bakan paraşüt açan heykeliyle hayran olduğumuz Ayla Turan. Gülen çocukları, lolipop yiyen mutlu çocukları, hiçbir şey düşünmeden bir ayağını sallayarak yatan çocukları… Bence heykel sanatının son yıllardaki en büyük isimlerinden biri. Nedense bana hep "herhalde 70 yaşında falandır" gibi gelen, oysa karşımda duran gencecik, güler yüzlü, sıcacık bir kadın.

"Hadi bir kahve daha" falan derken sohbetler koyulaştı. Komşuymuşuz meğer, hep beraber kahvaltı yapalım diye sözleştik. Gürültüsüz, sakin bir eski zaman çay bahçesinde oturduk birkaç gün sonra. Sabah, öğlene evrildi. Konuşacak ne çok şeyimiz varmış meğer. "Ars longa, vita brevis" derler. "Sanat uzun, hayat kısa."

Sevdiğim bir sözdü, bu kadarını biliyordum. Baktım, meğer daha devamı da varmış:

Ars longa, vita brevis, occasio praeceps, experimentum periculosum, iudium difficile…

Sanat uzun, hayat kısa, zaman acı, deneyler tehlikeli, kararlar zor!

Zaman ne acı; ne kadar acı. Nasıl da insanı kanırtacak, içten içe söndürecek kadar acı…

Sanat, nasıl sonsuz. İnsan ne kadar yetersiz…

Neyse, biz çok konuştuk. Ben bu yazımda başrolü Ayla Turan'a vermek istiyorum. Başröl, tüm dünyayı sanki bir duruşa sığdıracak cesaretle eserler yaratan, sıfır sanatçı egosuyla dost olunan Ayla'nın.

Gezgin ruhlu, biraz da değişmekten, hayatını bir anda değiştirmekten korkmayan bir baba. Balkan göçmeni, Trakyalı. Sıkılıyor buralardan, Şişli'deki çiçekçi dükkanını kapatıyor, yaşadığı İstanbul'u terk ediyor. Önce Avusturya'ya, bir yıl sonra da Almanya'ya yerleşiyor. İşçi, Almanlar'ın "gastarbeiter" dedikleri konuk çalışan.

Gemilerde kaynak ustası olarak çalışmaya başlıyor. Girişken, bulunduğu ortama kolaylıkla ayak uyduran, sevimli bir adam. Almanca'yı öğrenip, ülkeye iyice yerleşince, evlenmeye karar veriyor. Yine Trakyalı, güzeller güzeli bir kızla görücü usulü evleniyorlar. Çabucacık da Almanya'ya gidiyorlar. Kanunlar şimdiki gibi değil tabii; ne aile birleşimi prosedürleri, ne yabancı dil sınavları, ne vize kuyruklarında yıllar süren çileler. İnsan bir şeyi istedi mi, hemen yapabiliyor; öyle zamanlar.

Neyse, Yunanistan'dan Türkiye'ye mübadele ile göçen........

© T24