Diğer

Konuk Yazar

12 Kasım 2023

Üç yol kavşağındayız.

Atom Bilimcileri gezegenimizde "Kıyamet Saati" bildirilerinde nükleer savaşın an meselesi olduğunu duyurdular. Doksan saniye kalmış. Soğuk Savaş arifesi 1947'de bu uyarı yedi dakika, Soğuk Savaş'ın doruk noktalarından 1953'te iki dakika, Sovyetlerin çöktüğü 1991'de 17 dakikayken tehlike çanları şimdi doksan saniyeye kurulu.

Kavşakta ikinci çıkmaz yol iklim krizi. Yangına körükle giden kapitalizmin vahşetine rağmen "Ne yapabilirim?" demeden havluyu atanlar çok. Uyur gezer gibi yaşayanlarımız çoğunluk, tapınaklarında tek ses olanlar sessiz. Bu seneki rekorlardan sonra gelecek yaz ısının birkaç derece artıp asfaltların erimesiyle otomobillerimizin yollara yapışacağı, uçakların pistlere inemeyeceği gerçeği vurdumduymazlığıyla örtülü.

Gezegenimizin yol ayrımında üçüncü kavşak Yapay Zekâ. İnsan zekâsını yakın bir dönemde aşacağına, bizi yönetip yönlendirebileceğine kesin gözüyle bakılıyor. Savaş mağduriyetimizi değerlendiren algoritma "mantığı" savaşlardan sorumlu türümüzün imhasını programlayabileceği bir dönemin eşiğindeyiz.

Afrika'dan 80 bin yıl önce dünyaya yayılırken bizden başka Neanderthal, Denisovan, Floriensis gibi insan türlerinin yok olmasıyla tek kalan bizler, gezegenimizde başka türlerin yaşıyla karşılaştırıldığında, bebeğin emekleme çağında bile sayılmayız. Sümüklüböcek örneğin, 400 milyon yaşında. Sekiz kollu, üç kalpli, beyninden başka kollarında da 500 milyar nöronuyla (bu sayı insanda 85 milyar) ahtapotun yaşı takriben 450 milyon yıl.

Türümüzse bu kısacık çaylak ömründe geliştirdiği teknolojiyle evrenin gizlerini araştırabilen, tanrıya oynarcasına kalıtım mühendisliğiyle Homo Sapiens 2.0'u yaratma konumunda. Haddimizi bilmezliğimizin ilk tokadını ABD'nin Hiroşima'ya attığı nükleer bombayla yememize rağmen denetlemesini öğrenemediğimiz merakımızın peşinde dolu dizgin gidiyoruz. Etkilerini kaale almadığımız buluşlarımızla yaşam ahlakı arasında makas açılırken, öngörülmeyen felaketlere sürükleniyor, adını bile koyamadığımız, görünce tanıyamadığımız Frankenştaynlar yaratıyoruz.

Gezegenimizin yol kavşağındaki bu dönemi atlatabilirsek bir yeryüzü cenneti yaratabileceğimiz günler bizi bekliyor. Yakın gelecekte insanın çalışmasına gerek kalmayacağı öngörülüyor. Yapay zekâ, robotik, kuantum bilgisayarları, nanoteknoloji, 3 boyutlu yazıcıların devreye girmesiyle gelir dağılımında adaletsizlikler sürse dahi, bu teknolojilerle yaratılacak yeni servetle dünyada herkesin Evrensel Temel Gelir (Universal Basic Income) nosyonun da ötesinde, çalışmadan da refah içinde yaşayabileceği, isteyenin zanaatkâr, isteyenin sanatçı, isteyenin tohum ekebileceği bir düzen söz konusu.

Beni ürküten refah içinde yaşarken yan gelip yatmamız, hedonizmin tüketicisi olmamız. Bunun tuzağı son birkaç yılda milyarlar yatırılan Metaverse. İngiltere'nin Çin'e 19. yüzyılda zorla dayattığı savaşla insanları afyon tekkelerinde uyuttuğu gibi yakında kendimizi Metaverse'te arzularımızı avatarlarımızla tatmin edeceğimiz alemlerde bulabiliriz. Korkum, başlangıçta çevresindeki canlılara göre zayıf olduğundan ancak dayanışmayla var olabilen türümüzün, birey tapınmasında toplumdan ve vicdanından kopup, tatminsizlik girdabında intiharlara yönelmesi.

Geleceğimize baktığımızda üçlü yol........

© T24