Diğer

23 Aralık 2023

Geçen yazıda TOGG yatırımlarının 3 milyar Euro olduğunu yazmıştım. Bu sayıyı bana Sanayi Bakanı Faruk Özlü Söylemişti.

Öte yandan anlaşılıyor ki, bu 3 milyar Euro'nun tamamına yakın kısmı devlet, yani biz vatandaşlar, tarafından karşılanıyor. Ancak ben bu paranın ne kadarının nereye ve hangi çalışmalar için yapıldığını bilmek isterdim.

Hani çeşitli vergiler ile ben de katkıda bulunmuş oluyorum ya, onun için sordum. Sayın Bakan toplam devlet desteğini 3 milyar Euro olarak açıkladığına göre artık bu bir sınai ya da ticari sır değil.

Anlaşılan Eski Sanayi bakanı Fikri Işık'ın SAAB'a yaptığı gibi, bu defa da TOBB ve Sanayi Bakanlığı beraberce K 350'nin (TOGG oldu) fikri ve sınai haklarını (Royalite/Telif) üretici Hong Kong ve İtalyan şirketinden satın aldılar. (Bu teknik tabirler için TDK bir düşün ya da sanat yapıtını yaratan kişinin, bu yapıttan doğan haklarının tümü diyor.)

Benim öğrenmek istediğim, bu Royalite/Telif için ne kadar ödendiği. Yoksa montaj fabrikasının ne kadara mâl olduğu bilinebilir.

Eğer günün birinde bir Türk grubu sahici bir yerli otomobil yapmaya kalkarsa bu sayılar yol gösterici olabilir.

Maksatlı olarak montaj fabrikası dedim; çünkü otomobilcilik jargonunda böyle denir.

Bu tip fabrikalarda daha önce fikren ve mühendislik olarak tamamı üretilmiş otomobiller monte edilirler. Bu otomobiller o ülkede yaratılmış ise, locally made/ yerli otomobil; başka ülkede yaratılmış, o ülkede üretiliyor ise locally assemnled/yerli montaj otomobil denir. (OICA - Organisation Internationale des Constructeurs d'Automobiles tarifi). Önce otomobil tasarlanır, uygulanır, denenir, prototipler yapılır, test edilir. Daha sonra yapılan prototipe uygun olarak parça imalatı ve montajı yapılır.

Önce üretilmiş olan prototipin tıpkı sac kalıpları üretilir. Dış ve iç saçlar preshanelerde basılır. TOGG, sacları (muhtemelen Bursa da çok yüksek kapasiteli preshanelerde) bastırıp fabrikadaki "body shop/gövde atölyesinde gövdesini punta kaynakları ile birleştiriyor. Daha sonra Katoforez havuzlarında Galvanizliyor, paint shop (Boyahane) de boyanıyor. Buradan gelen gövdeler ile yan sanayiden (yerli ve ithal) alınan teknik aksam "ve konfor aksamı ile assembyl holl (montaj hattı) da birleştirilip........

© T24