Diğer

26 Kasım 2023

Geçen sezon Galatasaray 2-1 yenildiği Kayserispor deplasmanı sonrasında kendi sahasında Alanyaspor’la oynamış, derli toplu ön alan baskısı ilk kez bu maçta ortaya çıkmıştı. Ne var ki Galatasaray önce 10, ardından dokuz kişi kaldığı bu maçta 2-0 galibiyeti koruyamamış, Alanyaspor’la 2-2 berabere kalmıştı. Ön alan baskısının giderek oturması sayesinde Galatasaray bu maçtan sonra neredeyse arkasına hiç bakmadı. Dolayısıyla Galatasaray geçen yılki şampiyonluk koşusunda ilk büyük kırılmayı Kayserispor karşısında yaşamış Alanyaspor maçıyla da tırmanışa geçmişti.

Bu yıl da mı aynı şey olacak? Bunu söylemek hiç mümkün değil. Ancak Galatasaray’ın Alanyaspor karşısında klasik oyun şablonundan biraz daha farklı bir profil çizdiğini söyleyebilirim. Bana öyle geliyor ki Galatasaray dün, yakın gelecekten izler taşıyan biraz daha farklı bir futbol oynadı.

Neydi bu farklar?

Bunları biraz açmak istiyorum.

Rakipleri Galatasaray’ın ön alan baskısından kurtulmak için geriden oyun kurmamaya başladılar. Bu nedenle Galatasaray’la oynayan rakiplerinin oyun stratejilerini esas olarak geriden yüksek topla çıkmak üzerine kurduklarını söyleyebiliriz. Milli maç arasından önceki son maçta Hatayspor da bu stratejiyle oynamıştı, dün Alanyaspor da.

Alanyaspor’un bu stratejisine Galatasaray şöyle yanıt verdi dün: Ön alanda yaptığı baskıyı biraz hafifleterek presin sıklet merkezini ikinci bölgeye kaydırdı; bu bölgede yüksek yoğunluklu baskı yaparak Alanyaspor’a oyun kurma fırsatı vermediği gibi onu boğdu.

Galatasaray’ın ikinci bölgede yaptığı baskı özellikle maçın ilk yarısında çok etkili oldu. Bu baskı neticesinde Alanyaspor ilk yarıda, Galatasaray kalesine sadece bir şut çekebildi, o da isabetsizdi. Benzer durum esas itibariyle ikinci yarıda da devam etti.

Alanyaspor maçı öncesinde Galatasaray’ın maç başı ortalama top hâkimiyeti oranı yüzde 62’ydi. Alanyaspor karşısında bu oran yüzde 63’e çıktı. Görüldüğü gibi çok az bir fark var ve buna radikal bir değişiklik diyemeyiz. Kanımca asıl radikal fark Galatasaray’ın topa sahip olduğu zaman diliminde daha fazla pas yapmasıydı.

Şöyle; Galatasaray dünkü Alanyaspor karşılaşmasına kadar bu sezon ligde maç başı ortalama 402 başarılı pas yapıyordu. Maç başına başarısız pas sayısı ise 87’ydi. Dün asıl değişen bunlar oldu. Galatasaray Alanyaspor karşısında maçı 481 başarılı pasla tamamladı, başarısız pas sayısı ise 67’ye düştü. Bu sayıları oransal ifade edecek olursam; Galatasaray sezon boyunca yüzde 17 pas hatasıyla oynarken Alanyaspor karşısında bu oran yüzde 12’ye düştü. Oldukça radikal bir düşüş.

Peki bunun nedenleri neydi? Kanımca bunun üç nedeni var; ilki Galatasaray’ın aşırı hızlı oynamaması. İkincisi Kerem Aktürkoğlu’nun maça ilk 11’de başlamaması. (Bu iki neden arasında bir korelasyon var, çünkü Aktürkoğlu varken Galatasaray onun da etkisiyle daha hızlı oynamaya çalışıyor.) Üçüncüsü ise Abdülkerim Bardakcı’nın oynamaması.

Kerem Aktürkoğlu’nun eksik altyapı eğitimi nedeniyle topa ilk dokunuşlarında basit hatalar yaptığı bilinen bir gerçek. Dün onun yokluğu Galatasaray’ın maç boyunca daha az pas hatası yapmasına yol açtı.

Bardakcı’ya gelince; Bardakcı sık sık forvet oyuncularına uzun top atmayı deneyen ve bu denemelerinde asist yapmayı da başaran bir stoper. Ancak her ne kadar ayağı temiz ve iyi olsa da Bardakcı’nın uzun toplardaki başarı oranı ortalama yüzde 52. Dün Bardakcı yerine sol stoperde oynayan Kaan Ayhan ise uzun toplarda yüzde 66 başarı oranıyla oynadı. Kaan Ayhan sadece uzun toplarda değil, rakip yarı sahadaki başarılı pas oranında da Bardakcı’dan daha iyi bir istatistiğe sahip. Kaan Ayhan’ın rakip yarı sahadaki başarılı pas oranı yüzde 82’yken bu oran Bardakcı’da yüzde 76’da kalıyor.

Buradan geliyorum kaybedilen topun kısa bir sürede kazanılması konusuna.

Topu yeniden hızlı biçimde kazanmak konusunda ilk planda şunu söylemek istiyorum.

Bildiğim kadarıyla Türkiye’de topun ne kadar süre içinde yeniden kazanıldığına ilişkin bir istatistik tutulmuyor. (Tutuluyorsa da ben bilmiyorum.) Türkiye’de OPTA sadece PPDA (passes per defensive actions) denilen, bir takımın gerçekleştirdiği savunma aksiyonu başına rakip takımın yaptığı pas sayısını ölçüyor. Ancak PPDA verileri, önemli olmakla birlikte, kesin hüküm vermemizi mümkün kılan bir istatistik değil. Zira PPDA sayısının küçük olması, bir takımın rakibine başarılı biçimde baskı yaptığı anlamına gelmiyor. Dolayısıyla kanımca topun yeniden kazanılma süresi mutlaka ölçümlenmeli, böylece PPDA verisi bu yolla desteklenmeli.

Daha özele gelince. Her ne kadar ölçülmüyor olsa da, hissedilen sıcaklık gibi, şunu söylemek çok yanlış olmayacak: Galatasaray dün kaybettiği topu çok kısa bir süre içinde yeniden kazandığı bir maç oynadı. Burada şaşırtıcı olan Galatasaray’ın bunu Bayern München maçlarında gördüğümüz gibi çok yüksek enerji harcayarak gerçekleştirmemesiydi.

Neydi bunun sırrı? Bunun temelde tek açıklaması var. Saha içi parselasyonunun topu yeniden kazanacak şekilde gerçekleşmesi. Yani sahaya daha doğru yayılma. Bu sayede Galatasaraylı futbolcular büyük enerji harcamaya gerek duymadan yaptıkları ikili-üçlü baskılarla rakip futbolcuları pas hatalarına sevk ettiler, böylece topları kolayca geri kazandılar. (Galatasaray’ın doğru saha içi yerleşimle top kazanmasının altyapısını “Baskıyla kazanılan toplar” ara başlığının altındaki ilk fotoğrafta çok açık biçimde görmek mümkün.)

Burada iki minik patikaya girmek istiyorum. İlki; daha önceki maçlarda top kapma konusunda Lucas Torreira çok öne çıkardı. Galatasaray Alanyaspor karşısında doğru saha içi parselasyonu sayesinde Torreira’nın yıldızlaşmasına gerek duymadığı bir maçı tamamladı.

Gireceğim ikinci patika Tanguy Ndombélé olacak.

Ndombélé gezerek oynayan bir orta saha oyuncusu. Top neredeyse oraya yöneliyor. Ndombélé’nin gezerek oynamasını sahada iki yerde belirgin biçimde görüyoruz. İlki Ndombélé’nin rakibe yapılan ikili-üçlü sıkıştırmaların neredeyse hepsinde olay mahallinde bulunuyor olması. İkincisi ise takım arkadaşları için sürekli pas istasyonu olabilmesi. Her ne kadar fizik olarak tam hazır olmasa da Ndombélé’nin bu özelliğini dünkü maçta da görmek mümkündü. Dolayısıyla çok göze çarpmasa da, doğru saha içi yerleşimde Ndombélé’nin de gezgin oyununun katkısı olduğu........

© T24