Diğer

15 Aralık 2023

Ustad Shahid Parvez Khan, dünyanın yaşayan en büyük sitar ustalarından biri olarak tanınıyor. Hindistan hükümetinin Padma Shri'si ve Sangeet Natak Akademi Ödülü de dahil çok sayıda prestijli ödülün sahibi olan Parvez'in müziği hem yeni hem de sürekli gelişiyor. Eşsiz tonu ve zekice sanat anlayışı, saygın bir icracı ve besteci olarak onun ayırt edici meziyeti haline geldi.

Müziğinin gücü, sahnede yarattığı yüksek enerjili sesten kaynaklanıyor. Bilgili bir kulağın kolayca tanıyabileceği çok sayıda müzikal etkiden yararlanırken, sitarının benzersiz yeteneklerini sunuyor. Yalnızca geleneği korumakla kalmayıp, aynı zamanda estetik güzelliği modern zamanların daha da yükseklerine taşıma konusunda büyük başarı elde ediyor.

Göksel terimi belki de Parvez Khan'ın müzikal ifadesinin tanımı olabilir. Hem ustalık hem de derin araştırmalardan kaynaklanan belirgin duygusallık, onun düşünce sürecinin dinamiklerine ender görülen estetik bir karmaşıklık katıyor. Cesur bir arayışın ve uygulamada zamanındalığın el ele yolculuğu, onun müziğini heyecan verici kılıyor. Parvez bir mülakatında şunun altını çiziyor:

"3 yaşında vokal ve tabla, 4 yaşında sitar çalıştım ve 8 yaşında da konserler vermeye başladım. Sadece iki şey yapmam gerekiyordu: Sitar çalmak ve ders çalışmak. Hiç dışarıda oynamadım, normal bir çocukluk geçirmedim."

Kendisini tamamen sitara adayan Shahid Parvez, atalarının görkemli geleneklerini onurlandırırken, tüm yerleşik teknik sınırları aşmaya çalışıyor. Hindistan'daki eleştirmenler onu "Hint müziğinin kişileşmiş hâli" tanımıyla onurlandırdılar.

Aldığı zorlu eğitimin ve yeteneğinin de katkısıyla o güçlü geleneği yeniyle mükemmel bir dengeyle yeniden üreterek özgünlüğünü yarattı.

Raga'nın öngörülebilir gidişatı sözsüz bir anlatı hissine sahiptir; çoğunlukla, halk masallarının zaman dışı niteliği geçerlidir. Raga'nın sonu, garantili bir mutlu sondan çok, kişinin normal günlük hayata dönüşünün bir ferahlık ve hatta keyif hissinin eşlik edeceği vaadidir. Raga'da müziğe girme daveti, teskin edici bir sükûnet içinde rahatlamak değil, psikolojik deneyimin fizyolojik ve estetik hissine girmektir. Müzik, bedeni, ruhu, sanatın yapımı ve alımlanmasıyla birleştiren bir kelime dağarcığıdır. Ruh halleri sessizden vahşiye, uysallıktan patlayıcıya, beklemeden coşkuya kadar değişir. Shahid Parvez, işte bu hissi ustalıkla duyumsatıyor ve şu hatırlatmayı yapıyor:

"Herhangi bir sanata yeni fikirler eklenebilir; klasik, kathak veya başka herhangi bir sanata. Bu onları saf yapmaz. Her zaman belirli sınırlar içinde araştırıyorum ama bu sınırların çok geniş olduğunu görüyorum. Büyük bir okyanus gibidir; onu keşfetmek için bir ömür........

© T24