Diğer

28 Aralık 2023

Bir yıl daha bitiyor. Toplumun çoğunluğu yine en çok 'ekonomiyi' konuştu. Hukuk, yargı, adalet hep birkaç adım geriden geldi. Ya da şöyle söyleyeyim: Başkası için işleyen-işlemeyen, adil olan-olmayan, haksızlık yapan- yapmayan, özgürlüğü çalan, özgürlüğü güçlüye-zengine-iktidar yakınına mümkün kılan sistem geniş kitlelerce fazla sorgulanmadı. Herkes 'kendi mahallesi'nin ya da tanıdığının uğradığı haksızlığa -o da gözünün ucuyla- baktı, cılız sesle itiraz etti, yaşadı, yaşamaya devam etti. Oysa bir memlekette hukuksuzluk başladığında elbet bir gün herkesin farklı şekillerde de olsa kapısını çalar.

Bu yıl, hatta bir süredir en çok konuşulan konulardan biri Anayasa Mahkemesi ve başkanı Zühtü Arslan oldu. Aslında bu mahkeme 1961 Anayasası'yla birlikte kuruluşundan beri, bireysel başvurulara bakmaya başladığı 11yıldır aldığı-almadığı-alamadığı kararlarla çok konuşuldu. Ama son yıllarda Türkiye'nin savrulduğu yeni düzende, ilk derece mahkemelerden Yargıtay'a, neredeyse hemen her konuda iktidara yakın duruşa ve bu duruşla alınan kararlara rastlamak sıradan hale geldi ve Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuru incelemesi 'içeride' son kapı olması nedeniyle daha da önem kazandı.

Tabii Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de bir başvuru yeriydi ama orada alınan kararlar uygulanmaz hale geleli çok oldu. Bir süredir Anayasa Mahkemesi kararları da uygulanmıyor. Son örnek Can Atalay kararı idi. İlk derece mahkeme Anayasa Mahkemesi kararını uygulamadı, Yargıtay 3. Ceza Dairesi'ne yolladı, oradan sadece 'uymama kararı değil' aynı zamanda Anayasa'ya rağmen Anayasa Mahkemesi'ne 'ayar veren' bir bildiri çıktı. Hatta, 3. Ceza Dairesi, Can Atalay hakkında 'ihlal, tahliye' oyu kullanan Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu! Anayasa Mahkemesi, Can Atalay'ın bireysel başvurusu hakkında ikinci kez karar almak zorunda kaldı ve hükmüne şu cümleyi ekledi:

"Sonuç olarak ilk derece mahkemesinin yetkisi dâhilindeki bir dosyayı Yargıtay'a göndermesiyle başlayan, Yargıtay'ın da Anayasa hükümlerini göz ardı ederek verdiği kararla şekillenen süreç Anayasa'nın sözüne açıkça aykırılık oluşturmuş ve neticede başvurucunun bireysel başvuru hakkı, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline yol açmıştır."

Anayasa'nın uygulanmaması, bunun sıradanlaşması, Anayasa'ya göre çalışan-çalışması gereken mahkemenin kimi üyelerinin, özellikle başkanının aldığı kararlarla ilgili olarak iktidar, ortağı, hatta medyası tarafından hedef gösterilmesi... Tayyip Erdoğan'ın 2016 yılında Dündar-Gül kararıyla ilgili olarak sarf ettiği "Anayasa Mahkemesi'nin vermiş olduğu karara sadece sessiz kalırım ama onu kabul etmek durumunda değilim, bunu çok açık net söyleyeyim ve verdiği karara da uymuyorum, saygı da duymuyorum" günlerinden iktidar ortağının, MHP'nin Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "Uzaktan kumandalı yargı da, yargıç da olmaz, diyen bay Zühtü, senin kumandan, senin ipin kimin elindedir" günlerine…

Burada biraz Zühtü Arslan'a odaklanmak istiyorum. YÖK Genel Kurulu'nca gösterilen üç aday arasından 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından 17 Nisan 2012'de seçilmesinden beri AYM üyesi, 10 Şubat 2015'ten beri AYM Başkanı olarak görev yapıyor. Nisan 2024'te görev süresi doluyor. Kamuoyu tarafından tanınmaya başlaması; AYM'nin 1 Mayıs 2007'de aldığı kararla, 'Cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında TBMM'de en az 367 milletvekili olmadığı' gerekçesiyle birinci tur oylamayı iptal etmesinde aldığı tavırla oldu. Bu konuda Arslan AYM kararını eleştiren taraftaydı.

2008 yılında AKP'nin kapatılması ile ilgili davayı kabul eden AYM'yi bu kez........

© T24