3.Selim dönemi Anadolu’daki tarihimiz açısından oldukça mühimdir. Klasik Osmanlı sistemi bu dönem itibariyle son bulmuştur bana göre.

Sonrası, hızlı giden bir aracın vitesi boşa attığında hızının giderek azalması gibi, araç ilerlemiş ama artık itici gücünü kaybetmiştir.

Benim için Osmanlı 19. Yüzyılın başında son bulmuştur. 2. Mahmut’tan Vahideddin’e kadar olan dönemde artık devlet güçlü rüzgarların ittiği yöne sürüklenen bir ağaç dalına benzemiştir.

****

Bugünkü cumhuriyet ise 100 yaşını tamamladı. “Cumhuriyet ilelebet payidar kalacaktır” sözü Osmanlıların “devleti ebet müddet” sözünün bir türevidir. Aynı devletçi anlayışın ürünüdür. Zaten Osmanlı ile cumhuriyet arasında bir süreklilik ilişkisi vardır.

1924 Anayasasında “Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür” ifadesi yer alır. 1876’da kabul edilen Kanun-i Esasi de ise: “Devlet-i Osmaniye tabiiyetinde bulunan efradın cümlesine herhangi din ve mezhep olur ise olsun, bila istisna Osmanlı tabir olunur.” ifadesi yer alır. Bu iki ifade ne kadar da benzer anlamlar içeriyor değil mi?

****

Cumhuriyet, Osmanlı sisteminin modernleşmiş, zamanın ruhuna entegre olmuş bir formudur. Cumhuriyet müesseleri ile bir anda ortaya çıkmış bir fenomen değildir. Bu akla, ve tarihin ruhuna aykırıdır. Tam burada Hakan Erdem’in iki yönetim sistemi arasındaki bağı anlatan o sözünü hatırlayalım: “Hanedandan başka her şey cumhuriyete Osmanlıdan kaldı.”

Temel kurumlarımızın kuruluş tarihlerine bakalım:

İstanbul Teknik Üniversitesi 1773

İstanbul Tıp Fakültesi 1827

Danıştay- Yargıtay 1868

Kuleli Askeri Lisesi 1845

Polis Teşkilatı 1845

TCDD 1851

İtfaiye Teşkilatı 1714

Jandarma teşkilatı 1839

İlk Meclis 1877

Batılı anlamda ilk belediye teşkilatı 1850

İlk........

© Yeni Akit