Mehmet Emin Gerger- Efendim Ali Emiri Efendi ya da Millet Kütüphanesi’nden bahseder misiniz? Bu Kütüphane’nin kurucusu olan Ali Emiri Efendi kimdir ve bu Kütüphane’yi ne zaman, niçin ve nasıl kurmuştur?..

Mehmet Serhan Tayşi- Ali Emiri Efendi tabii çok muhterem bir zat. Çok büyük himmet ve hizmetleri var milletimize! Onun için buraya kendisinin vasiyeti üzerine “Millet” Kütüphanesi diyoruz. Millet Kütüphanesi’ni, Ali Emiri Efendi 1916 senesinde kurmuş. Ali Emiri Efendi esasında iyi bir maliyeci, son görevi Yemen Defterdarlığı. Defterdar’ken bütün Anadolu’yu ve Rumeli’yi gezmiş. Diyarbakır’dan Arnavutluk’a, İstanbul’dan İran’a, Horasan’a Azerbaycan’a kadar birçok yerleri gezmiş. Aslen Diyarbakırlı, muazzam bir kitap sevgisi var. Gezdiği gittiği her yerden kitap almış, Kitaba aşık bir insan Ali Emiri Efendi.. Kitapla alakalı Kasidesi var. “Dilber-i nevhatta bakmam var iken hatt-ı sütûr” diyor! Yani “kitapların satırları varken, dilberin vücudunun şekline bakmam” diyor! Yani bu kadar da kitaba vurgun kitaba âşık, kitap hastası bir adam! İşte hayatı boyunca bekar yaşamış!.. Mesela, Yemen’den bir cilt kitap alabilmek için oraya görev çıkarttırmış, o sıcaklarda deve sırtında Yemen’e gitmiş, kitabı bulmuş, kitabın sahibi Ali Emiri Efendi’nin bu kitap sevdasına hayran kalmış ve (benim çocuklarım senin kadar kıymetini bilmez! deyip) kendisine vermiş! Ali Emiri Efendi topladığı sayısız nadide eserleri satmamış, kaybetmemiş Avrupalılara peşkeş çekmemiş!.. Bu eserleri milletine vakfetmiş!.. Mesela bu mühim eserlerden biri Kaşgarlı Mahmut’un “Divan-i Lugat-ı Türk” adlı eseridir. Muazzam bir kitaptır. Dünyada tektir. Eser Abbasi Halifesi Kaim Bi Emrillah’a taktim edilmiştir! Üzerinde kırmızı mürekkepli takdim yazısı hâlâ duruyor. Yani orijinal bir kitap bu. İşte o muazzam eser, kitabın gerçek dostlarından Ali Emiri Efendi’nin eline geçmiş. Bir Paşa’dan........

© Yeni Akit