Risale-i Nur; Kur’ân ve Sünnet-i Seniyenin bu zamandaki “imân esasları, ibadet/adalet” herbirisini yüzlerce alt başlıklarıyla izah ve ispat ederek te’lif ettiği çok kapsamlı bir tefsirdir. Ayrıca sair İslâmi ilimler ve bu ilimler literatüründe geçen bütün mefhum/kavramları izah ve ispat etmiştir.

15 asırdan beri biriken meseleleri, çözülmemiş problemleri, muğlak kalmış hakikatleri ispat, izah, bütün hastalıkları teşhis etmiş, tüm suallerin cevaplarını vermiş muazzam bir külliyattır. Ve hatta Kur’an ve Sünnet-i Seniyye’nin zamanımızdaki içtimai, siyasi ölçü ve hizmet metotlarını da tüm boyutlarıyla ispat ve izah etmiştir. Mesela, istibdat-hürriyet, adalet, meşveret, meşrutiyet, demokrasi, cumhuriyet, devlet, hilafet, reis-i cumhur, seçim, liyakat, milliyet/milliyetçilik, laiklik, iktisat, faiz, sirkat, şeffaflık, sorgulama, İttihad-ı İslâm, vs., vs. gibi… Bunlar, 27. Mektub olan lahikalar başta olmak üzere Münazarat, Sünühat, Divan-ı Harb-i Örfi, Hutbe-i Şamiye, Şualar, İşarat’ül-İcaz’dır. Beyanat ve Tenvirler isimli eserde de toplanmıştır.

Öte yandan Risale-i Nur İslâm felsefesidir. Sekülarist tüm felsefik akım ve cereyanları akli, mantıki, ilmi delillerle çürütmüştür. Bunlar okuyup müzakere etmeden Kur’an ve Sünnet-i Seniyye’nin içtimai, siyasi ölçü ve stratejileri nasıl anlaşılacaktır?

Böylesine kapsamlı, geniş, derin bir tefsiri herkes bir okuyuşta anlayabilir mi? “Gerçi, herkes kendi kendine bir derece istifade eder; fakat herkes herbir meselesini tam anlamaz.”1 Zira, her bir ilmin, herbir branşın kendine has mefhumları, tabirleri, kelime ve ıstılahı manaları vardır. Bunun için, “Mümkün olduğu kadar, her yerde küçücük birer dershâne-i Nuriye açmak lâzımdır.”2 Bu ilimler hazinesinin anlaşılması, özümsenmesi, benimsenmesi, yaşanması ve anlatılabilmesi için şu dört metot tavsiye edilir: Mütalâa, müzakere, münâzrâ ve müdâvele.

Mütalâa, bir mevzuu okumak, bütün yönlerini birer birer incelemek, araştırmak, tetkik etmektir. Münâzrâ, bir mevzu üzerinde belli kural ve yöntemlere uyularak yapılan sözlü tartışmadır. Müdavele: Bir hususu elden ele gezdirme, alıp verme, devretme. Fikir verme, bir düşünceyi yüklenerek başkalarına aktarmadır. Ve ayrıca şerh, yorum ve izah edilir.

Dipnotlar:

1- Emirdağ Lâhikası, Enst./intr.,

s. 217.; 2-Age.