1974’te savaş esiri olarak Kıbrıs’tan Türkiye’ye götürülen ve 75 gün süreyle Türkiye hapishanelerinde kalan Dimitris Tumazis’in tuttuğu notlara kendi hisleri ve düşüncelerini de ekleyen Maraşlı ünlü Kıbrıslırum yazar Vivian Avramidu Plumbis’in, “Bir esirin sessizliği” başlıklı yeni kitabı yayımlandı.

Dimitris Tumazis’in yıllar boyunca hiç kimsenin kendisine başından neler geçtiğini sormayışına çok bozulmasını anlattığı bir röportajı dinledikten sonra bundan etkilenen ünlü yazar Vivian Avramidu Plumbis, nihayetinde Tumazis’in tuttuğu günlük şeklindeki notlardan hareketle bu kitabı kaleme aldı.

Yunanistan’da bir televizyon kanalı için röportajlar yapan Aleksandra Hristakaki’nin Dimitris Tumazis’le röportajını okurlarımız için özetle çevirmeye çalıştık… Röportajın orijinaline giden link’i, bu yazının sonunda bulabilirsiniz. Biz “google translate” aracılığıyla röportajı çevirmeye çalıştık. Aleksandra Hristakaki, bu konuda şöyle yazıyor:

“Bir esirin sessizliği – ‘Bir Kıbrıslı esirin öyküsünü bilmeyi neden herkesin reddettiğini hala düşünüyorum’…”

*** Resmi Kıbrıs devleti, Kıbrıs adalet kurumları, Uluslararası İnsan Hakları Mahkemeleri onu tanıklık etmeye hiçbir zaman çağırmamış. ‘Türk işgali esnasında herşeyimizi kaybettik. Evsizlik, yurtsuzduk, mülksüzdük, hayatta kalmak için çalışmak zorundaydım… Kendi halkımız bile bizi sömürdü’ diye yazıyor günlüğünde Tumazis…

*** Resmi Kıbrıs devleti, Kıbrıs’ın adalet kurumları ve Uluslararası İnsan Hakları Mahkemeleri, 1974’teki Türk işgali ardından Türkiye hapishanelerinde 2.5 ay esir kalan Dimitris’i deneyimleri hakkında tanıklık etmeye hiçbir zaman çağırmamış. Henüz 19 yaşındaki bir gençken darbe ve Türk işgali ardından Türkiye hapishanelerinde bir esir olarak ona gülünmesi, hakaret edilmesi, ölümcül silahlarla hedef alınması gibi yaşadığı acılar için Kıbrıs devleti ona herhangi bir şey vermemiş…

*** Kıbrıslı askerlerin esir alınmasından utanç ve suçluluk mu duyuyorlardı? Bir savaş esiri olarak simgesel bir emekliliği hala almamış çünkü Kıbrıs’ta yaşamıyor (Kıbrıs’ta yaşamayanlara bu emeklilik verilmiyordu – S.U.)

*** “Bana sormadılar, bana tazminat vermediler, beni psikolojik olarak desteklemediler” diyor Tumazis. 2019’da çekilen bir belgeselde bir Kıbrıslı bakan devletin her zaman onların yanında olduğundan sözetmiş. “Ayağa kalkıp yanıt verdim. Bir savaş esiri olarak 2022 yılına kadar benim bu ödeneği alma hakkım yoktu çünkü Kıbrıs dışında yaşıyordum. Şimdi yani aradan 50 sene geçtikten sonra bize bu hakkı vermeye karar verdiler – Kıbrıs içinde ve Kıbrıs dışında yaşayan eski savaş esirlerine yani – tabii bunun koşulu da esir tutulmuş olduğumuza dair Kızılhaç’tan bir belge götürmektir.”

*** Askeri hizmetini tamamlamış olduğunu kanıtlamak için de böyle bir belge lazımmış ve bu konuda zorluklar ve engeller ortaya çıkıyormuş. “Yalnızca devletin sessizliği değildi sözkonusu olan” diyor Tumazis. “Annem bile ben esirlikten döndükten sonra Londra’da buluştuğumuzda – dört kardeşimle işgalden sonra oraya yerleşmişti – şok içinde bana sarıldı ve derhal kendini bir odaya kilitledi, hiçbir zaman neler çektiğimi bana sormadı. İkibuçuk ay boyunca ölmüş olduğumu düşünmüştü… O kadar yaralanmış ve üzgündü ki hayatta olmamın sevincini kaldıramıyordu… Herkes için çok büyük bir şoktu bu… Tüm bunlar beni dondurdu ve beni çok büyük bir yalnızlığa itti. Herkes benim “kayıp” olduğumu ya da ölmüş olduğumu düşünmekteydi… Ancak canlı olarak geri döndüğüm zaman herkes ağzını kapalı tuttu. 1976 ile 1980 yılları arasında günlük olarak başkalarının sessizliği hakkında notlar tuttum, günlük tuttum notlar halinde. Bugün inanılmaz şeyler duyuyorum… Beni sorularıyla üzmek istemedikleri için soru sormadıklarını, tecavüz kurbanı olduğumu, tacize uğradığımı düşündüklerini anlatıyorlar bugün bana… Herkes kendine göre bir değerlendirme yapıp sessiz kaldı, kimse de soru sorup da benim gerçekliğimi öğrenme cesareti........

© Yeni Düzen