Hazırlayan: Sevgül Uludağ

Kıbrıs’ta kadınlar yalnızca çatışmaların ve savaşın kurbanları olmadı, aynı zamanda aktif biçimde barış hareketinin parçası oldular, kendi örgütlenmelerini oluşturarak çeşitli çevrelerin büyük oranda görmezden gelmesine karşın kadın barış hareketini her zaman bu topraklarda var ettiler...

Bu araştırmamızda, yakın geçmişimizden başlayarak Kıbrıs’ta kadın barış hareketinin kısa tarihçesini ele almaya çalıştık. Aslında bu çalışmayı, Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü’nün bundan sekiz yıl önce düzenlemiş olduğu bir etkinlik için hazırlamaya girişmiştik ve Lefkoşa’da Yeşil Hat üzerinde, ara bölgedeki Dayanışma Evi’nde geniş bir sunum yapmıştık. Bu sunumla, görünmez olanı görünür kılmaya çalışmıştık... Bugün bu sunumdan kısa bir özet paylaşmak istiyorum... Dünya Emekçi Kadınlar Günü vesilesiyle, Kıbrıs’ta kadın barış hareketinin kısa tarihçesini ve bu harekete gönüllü olarak katkıda bulunmuş olanları anmak istiyorum... Elbette arada gözden kaçan örgütlenmeler ve isimler olabilir ancak onları da okurlarımızın yardımlarıyla ekleyebiliriz... Araştırmamız devamla şöyle:

KADINLARIN BARIŞ OTOBÜSLERİ VE SOKAK EYLEMLERİ...

2000’li yıllarda Annan Planı sürecinin ortaya çıkmasıyla birlikte, kadınlar ilk kez “Women in Black” (“Siyahlı Kadınlar”) örgütünün dünyanın çeşitli yerlerinde düzenledikleri sokak eylemlerine benzer sokak eylemlerini başlattılar. Kadınların Barış İçin Sivil Girişimi, sendikaların kadın büroları, Sınırı Aşan Eller kadın örgütünü oluşturacak olan ekipten kadınlar, Yeni Kıbrıs Partisi’nin militan kadınlarından Gülay Kaşer, Nihal Kaşer, rahmetlik Sezer Kaşer gibi kadın üyelerinin katılımıyla ve sendikaların önde gelen kadın aktivistleriyle (Emel Ulaş, Umure Örs, Emel Tel gibi) sokak eylemleri düzenleniyordu. Bu eylemlerde kadınların barış talebi, AB’ye Kıbrıs’ın bir bütün olarak girmesi talebi vardı – başlangıçta bazı çevrelerin tepki gösterdiği, bazı çevrelerin de alkışladığı bu eylemler o kadar etkili olmuştu ki, bir süre sonra kadınların yaptığına benzer biçimde herkes kendi pankartını yazıp bağzına asarak sokak eylemleri yapmaya başlamıştı. Bir süre sonra bu tarz eylemler, “kültürün parçası” haline gelecek ve “normalleşecek”ti...

Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’ne üyelik süreci ve Annan Planı döneminde kadınların barış otobüsleri de ortaya çıkacaktı. Kıbrıs’ın kuzeyinde Annan Planı’nın kabul edilmesi ve adanın bir barışa ulaşabilmesi için Oya Talat, Özay Kalyoncu, Canan Öztoprak, Fatma Ekenoğlu, Hatice Düzgün, Güzin Okutan, Zühre Civa, Zehra Ulubatlı, Naciye Candan gibi YKB kökenli kadınlarımızın başını çektiği grup, köy köy, kasaba kasaba dolaşarak barış mesajı verecek, insanlarla bir araya gelerek onları dinleyecek ve kendi görüşlerini ortaya koyacaktı. Çok canlı bir dönemdi bu, barış ateşleri yakılıyor ve kadınların barış otobüsü de bu barış ateşlerinde yerini alıyordu.

Sınırı Aşan Eller kadın örgütünün de barış otobüsü vardı ancak bu Annan Planı’ndan çok, iki toplumu yakınlaştırma çabaları içindi... Sınırı Aşan Eller Kadın Örgütü çeşitli köylere giderek ziyaretlerde bulunuyor ve bu köylerin belediye başkanları veya muhtarlarıyla, orada yaşayan kadınlarla bir araya geliyor, köylere zeytin fidanları dikiyor ve her iki toplumdan da kadınların ve daha önce o köylerde yaşamış olan sakinlerinin katılımıyla barış mesajını ileriye götürmeye çalışıyordu. Dali, Bodamya, Köfünye, Lurucina, Lisi, Kondea, Akçay gibi köy ziyaretleri oldukça etkileyiciydi...

“BİRLİKTE BAŞARABİLİRİZ”...

İki toplumlu kayıp yakınları ve savaş mağdurlarının ortak örgütü “Birlikte Başarabiliriz” 2005-2006’da kuruldu. Bu bir kadın örgütü değildir ancak yakınlarını kaybetmiş olan ve birlikte çalışmalar yürüten Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırum kadınlar, birer barış sembolü, birer barış........

© Yeni Düzen