Müminlere göre bütün insanlar iki gurup teşkil eder: Son Peygamber’e (s.a.v.) iman edenler ve etmeyenler. İman edenlere “davete gelmiş, icabet etmiş” ümmet, inanmayanlara da “davet edilecek” ümmet denir. Kur’an-ı Kerim insanların “hikmet, güzel ve ikna edici söz” ile Allah yoluna çağrılmasını ve onlarla en güzel bir şekilde (usûlde, üslubda) tartışma yapılmasını istemektedir. Gazzali gibi hakîmler de bu ayetten hareketle davet edilecek insanları dört guruba ayırmışlardır. Bunlardan ilk üç gurubu istidatlarına göre ya hikmetle, ya güzel söz ile yahut da tartışma (cedel, mücadele) ile Allah yoluna çağrılırlar. Dördüncü gurup ise demirliktirler (ashâbu’l-hadîd), bunlar ancak demir; yani müeyyide ile yola gelirler, itaat altına alınır veya cezalandırılırlar. Yine bir ayete göre müminler kendi aralarında, birbirlerine karşı merhametli, şefkatli, (savaşan) kâfirlere karşı ise sert ve acımasız olacaklardır (Fetih: 48/29).

Kâfirler dine ve mukaddesata saldırmadıkça, Müslümanlara zarar vermedikçe onlarla iyi ve insani münasebet kurmakta sakınca yoktur (Mümtehine: 60/8), ancak saldırana, zarar verene acınmaz, en uygun bir şekilde mukabele edilir. Müslümanların da günah ve ayıpları hoş görülmez, engellenir ve ıslah edilirler; merhamet, şefkat ve sevgi “günah ve ayıbın hoş görülmesine kadar” genişletilemez.

Bir insanın geçmişi ne olursa olsun iman........

© Yeni Şafak