Alev Alatlı’nın hayâtı kadar vefâtı da hayli ses getirdi. Onu sevenleri kadar sevmeyenleri de konuştu ve yazdı. Doğrusu bu son grubu ikiye ayırdım. Alev hanım sağken konuşmuş ve yazmış olanlara söyleyecek sözüm yok. Eleştirilerini tekrarladılar; hatırlattılar. Diğer grup ise o sağken konuşmayan, vefâtını fırsat bilip; bırakınız ahlâken bir sorun olmasını; hiç değilse centilmence bir davranış olmadığını zerre miskâl akıllarına getirmeden, mevzuya mal bulmuş mağribî gibi dalanlardı. Hayattan ayrılmış birisinin hukûkunu savunma imkânı da ortadan kalkmıştır. Yâni bu eleştirilerin bir muhatabı yoktur artık. Centilmenlik, mâteme saygı icâbı en azından bir zaman susmayı gerektirir. Öyle yapmadılar. Daha bir gün bile geçmeden ortaya döküldüler.

Elbette kimse lâyusel değildir. Alev Alatlı’nın kitapları, yazıları ve konuşmaları fikir seviyesinde, elbette âdâba yakışır olarak tartışmaya açıktır. Hiç şüphem yok ki kendisi de bunu isterdi. Ama tâkip ettiğim kadarıyla eleştiriler Alev hanımın fikirlerini merkeze almadı. Daha çok onun iktidâr dalkavukluğu yapan, iktidardan nemâlanan birisi olduğu üzerinde duruldu. Doğrusu gülüp geçecek; bunların üzerinde durmayacaktım. Vaktâ ki Alev hanımın bu yakınlıkları üzerinden bir aydın bile sayılamayacağını iddia edenlere rastladım; bu yazı gerekli oldu...

Alev hanımı eleştirenler sık sık Julien Benda, Edward Said, Noam Chomsky gibi yazarların fikirlerine atıfta bulunuyorlar. Çok sâdeleştirerek ifâde edecek olursak, bu bakışa göre aydın her zaman iktidarla sorunlu olmak, onunla çatışmak zorundadır. O kadar ki, bu onun varlık sebebidir. Edward Said’in Entelektüel kitabında bu, çok berrak ortaya koyulur. Said’e göre aydın her zaman kurulu olanın karşısında duran (anti-establishment) bir konumun insanıdır. Aile, akraba ağları, topluluk âidiyetleri, başta devlet olmak üzere kurumsal bağlar, her nev’i iktidar ilişkileri aydının sorunlu olduğu bir dünyânın karşılıklarıdır. Onlara karşı çıkmak aydının ahlâkî sermâyesi olarak târif edilir. Edward Said’in en sorunlu eseri olarak gördüğüm Entelektüel kitabındaki değerlendirmeleri bu hususlarda öylesine aşırıdır ki, nihâyette ortaya, yalnız, kaderi dâimî........

© Yeni Şafak