Beni yaşanan meselelerin kör derinliği kadar ona insanlığın verdiği tepkiler de çok alâkadar ediyor. İlk bakışta sanki bir hareketlilik var gibi görünüyor. Yaşananlara kızıyor, onu bunu suçluyor,bağırıyor çağırıyor; en fazla hakâret ediyoruz. Yeni haberleşme teknolojisi tekmil tepkileri kendi

kara deliğine çekerek yutuyor ve meçhûle

püskürtüyor. Sanal kamusallıklar, artık yerini aldığı ve sönümlendirdiği hakikî kamusallıklardan çok farklı. Katılım açısından çok daha yüklü ve boyutlu. Bunu demokratikleşme olarak gören ve hayırlı bulanlar da hafife alınmayacak kadar çok.Hâlbuki, katılıma hakikî kamusallıklardan daha fazla alan ve imkân sağlayan sanal kamusallıklar sâdece

boşalma

işlevi görüyor.

Sanal kamusallıklardan tesirli bir kamuoyu çok nâdir olarak türüyor. Bunun çeşitli sebepleri var. Bir defâ, hemen hemen eli şöyle böyle kalem tutan, ağzı iyi kötü lâf yapan herkesin

yazar

(auther) ve

kamusal aydın

rolüne bürünebildiği, herkesin kendi kanalını açabildiği sanal mecrâlardaki yığılma, kontrolsüz

ayrışmalar ve çoğalmalar bir odaklanma ve yoğunlaşma boşluğu

doğuruyor. Çok sesli bir dünyâ bu. Ama niteliği son derecede

kakofonik

. Varoufakis’in kavramlaştırmasıyla

teknofeodalizm

bu. İrili ufaklı, çok nitelikli olanlardan en sefil olanlarına kadar dükalıklardan oluşuyor. (Sosyal medyaya hiç dâhil olmadım. Facebook veyâ twitter hakkında hemen hiçbir şey bilmiyorum-. Ama YouTube izleyicisi olarak orada nasıl bir yapılanmanın hüküm sürdüğünü görebiliyorum). Evet, teknoloji ile mücehhez tam bir feodal zihniyet hüküm sürüyor .

Telelordlar

, kendi mecrâlarında, tâkipçileri ile başbaşa hükümranlıklarının tadını çıkarıyorlar. Burada biz takipçiler orijinal feodalitedeki

yanaşmaların

yerini almış gibiyiz. Tabii ki telelordlar, orijinal lordlar gibi bizleri ezmiyor; hattâ zamânında piyanist şantörlerin yaptığı gibi olabildiğince adlarımızı zikrederek, hâlimizi ve hatırımızı sorarak, sorularımıza cevap vererek ihyâ ediyorlar. Yanaşmalar, adam yerine konulduğumuz, ismimiz zikredildiği, sorularımız karşılık bulduğu için pek memnun oluyoruz. Telelordlar, teb’alarına çok müşfik davranmayı esas alıyorlar. Tabii ki teb’a bu; arada kaçak giren, sabotajcılar da çıkıyor. Onlar bu yeni feodal dünyâların başıbozukları , haydutları. Onlara tabiî ki eskiden olduğu gibi haydut denmiyor. Yeni adları troller. (Hackerlar ise onların en can acıtanları). Eskiler yol keserdi. Bunlar

telelordların meclis bozanları

. Fake hesaplar üzerinden yapıyorlar bozgunculuklarını. Tabiî ki o zaman telelordların hışmına uğruyorlar..

Telelordluk , geleneksel aristokrasilerde olduğu gibi mutlaka bir

nesep kütüğü

göstermeyi gerektirmiyor. İki satır yazısı olmayan, damdan düşer gibi bu mecrâlarda kendilerine yer kapmış olan

köksüz telelordlardan

geçilmiyor. Ama kalem erbâblığından gelen ,yâni e

ntelektüel soykütüğüne

sâhip

lordlar

da var.

Bu geçişler beni hayli düşündürüyor. Meselâ

yazar

(auther)

ile okurun kesin olarak ayrıştığ

ı daha eski devirlerde, yazar, yazdıklarıyla bir

kamuoyu oluşturmayı

esas alıyordu. Meselâ Sartre ve onun gibiler, yazdıkları zaman dünyâyı sarsacaklarını hissediyordu. Belki hiçbir zaman yazarların beklediği derecede, târihin gidişâtını esastan değiştirecek mikyasta ve evsafta olmuyordu; ama yazılanlar üzerinden fikirler dünyâyı şöyle böyle sallıyordu. Bu irili ufaklı sismik hareketlilikler yazarların, fikir ve sanat adamlarının özgüvenini ayakta tutmaya ve iddialarında sâbitkadem olmalarını; “bu defâ olmadı ; ama denemeye devâm” demelerine temin etmeye yetiyordu.

Konvansiyonel medya devri

umutları keskinleştirdi. Fikir ve sanat otoriteleri , ilk başlarda biraz sızlansalar da ,evvelâ gazeteyle barıştı. (Aman ne sukut; kitaptan mecmuaya, oradan gazeteye). En son olarak da TV’lerle barıştık. Yazının ,okuru zorlayabilen tarafları bu yeni mecrâda törpülendi. Bu yeni şifâhî

söylem

üzerinden daha çok kitleye ulaşmak mümkün olacak ve daha tesirli neticeler elde etmek mümkün olacaktı.

TV’lerin özgürlük mecrâsı olarak kutsandığı

90’lı seneleri böyle hatırlıyorum. Ama yazarların (author, novelist) saflık gösterdikleri husus,

bu mecrâların kapitalist teşebbüsle muhasara edildiğini görememeleri; görseler bile bunu fazlaca dert etmemeleriydi.

Evet matbuat ve neşriyat dünyâsı da kapitalist teşebbüsün hüküm sürdüğü mecrâlardı. Lâkin

yazının metâlaşması ile sözün ve görüntünün metâlaşması

aynı değildi. Bir piyasa olarak ilki görece dar; diğeri ise nâmütenâhî genişti. Dolayısıyla ilkinde daha çok devletin müdahalesini ve baskısını görüyor; lâkin kapitalizmin baskısını o kadar da derin hissetmiyorlardı. 90’lar itibârıyla zamânın rûhu liberaldi.

Devletler, bürokrasiler ile ekonominin güçleri derin bir hesaplaşmanın, kavganın içindeydi

. O güne kadar somut olarak devletin sopasıyla mücâdele eden yazarlar, içgüdüsel bir refleksle, bu kavgada sermâyenin yanında yer aldılar. Medya da devletin kontrolünden çıkıp özelleştikçe bunu özgürleşme yolunda bir fırsat olarak gördüler. Kapitalist konvansiyonel medya bir zaman aralığında bunları kullandı. Kanallar bir ara “entelektüel” nitelikli programlardan geçilmez oldu. Bâzılarına doğrudan program yaptırdılar. Ama dümen, giderek,

derin bilgiden ziyâde

kıvrak ve sivri bir kalem gerektiren gazetecilerin eline geçti. Onların (journalistler)“moderasyonu”, yazarları (author-novelist) ikincil plâna itti. Bir

moderatör tahakkümü

başladı. Bunlar, koca koca yazarları yeri geldiğinde susturuyor, azarlıyorlardı.Bu gerilimden melez tiplerin zûhûr ettiğini (journalistik-akademik ara tipler) gördük. Buna ilâveten TV ve tekmil gazetelerin, varlığı devletle iş bağlamaya dayanan sermâyenin baskısı geldi. Mutantan, sansasyonel kovulmalar bunun fonksiyonuydu. Ama bunların tekmilinden daha mühim olan konvansiyonel medyanın 2000’lerden başlayarak hızla

eğlence, magazin vb esaslı yeni bir yapılanmaya

evrilmesiydi. Fikir ve sanat programları hızla tasfiye edildi. Bunun yerini, entelektüel kalibresi çok düşük ve azgın kişilerin katıldığı siyâset tartışmaları aldı. Yazarlar, entelektüeller büyük bir boşluğa düştüler. İmdâda yeni bir mecrâ olan sosyal medya yetişti. Bu mecrâları ilk kolonileştirenler,

konvansiyonel medyanın kaçkınları ve düşkünleri

oldu. Melez tiplerdi bunlar. Yayın yönetmenlerinin veyâ doğrudan patronlarının hışmına uğramış eski sunucular, haberciler, moderatörler…..Bidâyette dudak bükseler de, devletlerin ve sermâyenin hışmına uğramış, örselenmiş yazarlar kamusal misyonlarını burada devâm ettirecek yegâne fırsatın bu mecrâlarda olduğunu gördüler ve kervâna katıldılar.

Kamusal aydın olmak için kamusal hâyetın devamlılığı şarttır. Kamusal hayat sâdece dijitale taşınmakla kalmadı. Aynı zamanda çoğaldı ve çoğullaştı.Yâni artık

kamu değil, birbirinden kopuk kamulardan

bahsediyoruz. İlki herşeyi merkezîleştiren sanayi toplumun mahsûlüydü. Diğeri ise onun çözüldüğü bir ayrışmanın ve dağılmanın mahsulüdür. Bu kamusal aydının da sonudur. Tuhaf ve komik olan kerli ferli yazarların, feodalleşmenin hüküm sürdüğü bu evrede hâlâ kamusal aydın rolüyle felsefî, ahlâkî , dinî ve pekalâ siyâsî perdelerden ahkâm kesmeye devâm etmeleridir.

Telelord sâdece telelordtur;edâlar öyle olsa da teleimparator asla değildir.

#Aktüel

#Toplum

#Süleyman Seyfi Öğün

QOSHE - Telelordlar - Süleyman Seyfi Öğün
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Telelordlar

44 2
28.12.2023


Beni yaşanan meselelerin kör derinliği kadar ona insanlığın verdiği tepkiler de çok alâkadar ediyor. İlk bakışta sanki bir hareketlilik var gibi görünüyor. Yaşananlara kızıyor, onu bunu suçluyor,bağırıyor çağırıyor; en fazla hakâret ediyoruz. Yeni haberleşme teknolojisi tekmil tepkileri kendi

kara deliğine çekerek yutuyor ve meçhûle

püskürtüyor. Sanal kamusallıklar, artık yerini aldığı ve sönümlendirdiği hakikî kamusallıklardan çok farklı. Katılım açısından çok daha yüklü ve boyutlu. Bunu demokratikleşme olarak gören ve hayırlı bulanlar da hafife alınmayacak kadar çok.Hâlbuki, katılıma hakikî kamusallıklardan daha fazla alan ve imkân sağlayan sanal kamusallıklar sâdece

boşalma

işlevi görüyor.

Sanal kamusallıklardan tesirli bir kamuoyu çok nâdir olarak türüyor. Bunun çeşitli sebepleri var. Bir defâ, hemen hemen eli şöyle böyle kalem tutan, ağzı iyi kötü lâf yapan herkesin

yazar

(auther) ve

kamusal aydın

rolüne bürünebildiği, herkesin kendi kanalını açabildiği sanal mecrâlardaki yığılma, kontrolsüz

ayrışmalar ve çoğalmalar bir odaklanma ve yoğunlaşma boşluğu

doğuruyor. Çok sesli bir dünyâ bu. Ama niteliği son derecede

kakofonik

. Varoufakis’in kavramlaştırmasıyla

teknofeodalizm

bu. İrili ufaklı, çok nitelikli olanlardan en sefil olanlarına kadar dükalıklardan oluşuyor. (Sosyal medyaya hiç dâhil olmadım. Facebook veyâ twitter hakkında hemen hiçbir şey bilmiyorum-. Ama YouTube izleyicisi olarak orada nasıl bir yapılanmanın hüküm sürdüğünü görebiliyorum). Evet, teknoloji ile mücehhez tam bir feodal zihniyet hüküm sürüyor .

Telelordlar

, kendi mecrâlarında, tâkipçileri ile başbaşa hükümranlıklarının tadını çıkarıyorlar. Burada biz takipçiler orijinal feodalitedeki

yanaşmaların

yerini almış gibiyiz. Tabii ki telelordlar, orijinal lordlar gibi bizleri ezmiyor; hattâ zamânında piyanist şantörlerin yaptığı gibi olabildiğince adlarımızı zikrederek, hâlimizi ve hatırımızı sorarak, sorularımıza cevap vererek ihyâ ediyorlar. Yanaşmalar, adam yerine konulduğumuz, ismimiz zikredildiği, sorularımız karşılık bulduğu için pek memnun oluyoruz. Telelordlar, teb’alarına çok müşfik davranmayı esas alıyorlar. Tabii ki teb’a bu; arada kaçak giren, sabotajcılar da çıkıyor. Onlar bu yeni feodal dünyâların başıbozukları , haydutları. Onlara tabiî ki eskiden olduğu gibi haydut denmiyor. Yeni adları troller. (Hackerlar ise onların en can acıtanları). Eskiler yol keserdi. Bunlar

telelordların........

© Yeni Şafak


Get it on Google Play