Dünyada borçlu olmanın çivisi çıktı. Sanki atalar “borç yiğidin kamçısıdır,” derken kapitalizmi ve onun bitimsiz enflasyon iştahını ve bugünkü merkez bankalarını ve yozlaştırdıkları kâğıt parayı evvelce görmüş de yiğitlere borçlanmanın nimetlerinden erken haber vermiş. Ve sanki bu söz evrenselleşmiş de dünyada herkes düstur edinmiş.

Lidyalılar dünya için yaratılan adaletin bozulmamasına katkı vermişti. Yani parayı icat etmişlerdi. Çünkü takas ekonomisinde dönüşümlerin adaletini sağlamak zordu. Üstelik takaslı piyasalar eksik piyasaların en eksiğiydi.

Ekonomik aktörler her takas yaptıklarında muhtemelen geceyi; doğru bir denklem kurup kuramadıklarını düşünmenin kederiyle ziyan ediyordu.

Neyse ki Lidyalılar soruna bir çözüm getirmişti.

Madem doğum yıldönümü, bu konuda Resulullah’ın katkısına da değineyim. Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.S) adil piyasa davasının üstüne gitti.

İşe iğrenç bir şekilde insan gibi konuşmak yerine hayvan gibi homurdanarak işlemlerin yapıldığı kendi mahallesindeki takaslı piyasalardan başlayarak son verdi. Medine’deki çarşıları yıktı. Mimari tasarımından başlayarak kimsenin mağdur edilemeyeceği bir tasarım ve herkesin memnun kalacağı ilkelerle Medine Pazarını kurdu. Sonra her yer onun mahallesi oldu zaten. Parayı ve para olarak altın ve gümüşü önerdi.

Altının ziynet olarak kullanımından erkekleri de sakındırdı. Şatafatı da sevimsiz bulduğunu yaşayarak gösterdi…

Diğer tarafta Sasaniler ve Hindistan altını ziynet, gümüşü ise para olarak kullanıp küçük ticaretlere sıkışmışken altını kullanarak büyük ticareti kontrol eden Roma karşısında geri kalıyordu. Müslümanlar Peygamberimizin para ve ticaret sistemindeki reformlarıyla dünya ticaretinde Roma’nın karşısına çıkabilecek kadar belirleyici olmaya başladı.........

© Yeni Şafak