Kapitalizm içinde kadim bir soru vardır; Türkiye krizlerden neden etkilenmez? Ve cevap sosyal toplum olgusunda yatar.

Aile bağlarının güçlü olması, akraba, arkadaşlık ve komşu ilişkilerinin bugünkü medeniyet algısının üzerinde değerler taşıması, şehirlilerin köyleriyle koparmadıkları bağ bu anlamda belirleyici faktörlerdir.

Aile yanında vakıflar, dernekler, mahalle ve hemşehri kıraathaneleri gibi unsurlar Türkiye’nin kriz yönetiminin kurumsal yapısı içinde yer alır.

Modern devlete ve modern topluma göre bu saydığım faktörler “ilkeldir” ve hürriyet karşıtıdır. Çünkü kapitalist düşüncede bu tür bağların koparılması özgürlüğün yani birey olmanın ta kendisi olarak görülür. Halbuki kapitalizm birey olmakla yalnız olmayı karıştırmaktadır, hepsi bu.

Kapitalizmi benimseyen devletlerin “toplumu öldürüp (Margaret Thatcher’ın ifadesi)” bu yalnızlığın maliyetini sosyal devlet ile gidermeye çalıştığı görülür. Ve yüksek frekanslı kapitalist kriz zamanları her geldiğinde sosyal devlet kemer sıktığından mesela Avrupa ülkeleri yahut Amerika’da hanehalkı krizlerden şiddetli şekilde etkilenir. Türkiye krizlerden neden etkilenmiyor, sorusu da bu yüzden gündeme gelir. Aslında sorunun tam hali; “biz etkilendiğimiz halde neden daha kırılgan olan Türkiye krizlerden etkilenmiyor,” şeklindedir.

Başka yönleri bir tarafa sırf bu tartışmadan da anlaşılacağı üzere sosyal devlet belli yönleriyle makul olsa da çarpık düşünsel temelleri ve başarısızlığa mahkûm yapısıyla dikkatli olunması gereken bir olgudur.

EYT........

© Yeni Şafak