Yaylanın soğuk suyu
Damar akıyu damar
Dutmadı sözlerimi
Atdı bana bi şamar

Yayla yaşamı, yayla üretim biçimi, yayla ekini sözcük sözcük, ses ses, devinim devinim türkülere, yazma, sanat yaratıcılığına dönüşür. Tarım, hayvancılık üretim ilişkilerinin sanata, kişioğlunun yaratıcılığına dönüşmesidir vurguladığımız...
Yollara kona kona, düşün vere vere çıkılır yaylaya. Doğanın binbir sesiyle kuzu, oğlak, dana, koyun, koç, keçi, teke, inek, boğa, at, katır... sesleri yaylacıların teeeeyyylerine, ıslıklarına, kemençe seslerine karışır...Bizim köylü "Karga Mehmet"in kahvesinde soluklanılır, kucaklaşılır...
Yayla yollarında kor, çan, kelek, zil... sesleriyle yürüyüş deviniminin yansıması, doğa, kişioğlu, hayvan seslerinin sonsuz uyumu kemençenin tellerinde, Tuzcuoğlu'nun yaratıcılığıyla "senfoniye" dönüşür...
Bir bir elle toplanarak kurutulur sapsarı yayla çiçekleri... Kardelenlerle vargit­lerin arası yaylada kalış süresidir...
Yaylanın soğuk suyu, yayla suyu bayram ettirir içenleri. Dipdiri yapar. Yeni üre­timler, yaratımlar için özendirir yaylacıları...

Peştemalın tersine
Kız yavaş yürüsene
Ölüyorum derdinden
Çalım eylemesene

Genç kızlar, kadınlar peştemal bağlarlar... Eteğin, enterinin üstüne. Beğeniye göre düz, yan bağlayanlar olur... İskefye'nin (Çarşıbaşı) bir köyünde günümüzde de üretilmektedir peştemallar. Renk renktir. Diyelim Rize'nin, Akçabat'ın, Sürmene'nin, Görele'nin renk­leri vardır... Görele peştemal renginde ilk bakışta kızılın egemenliği görülür.
Türküde sevginin "derdinden ölünecek" denli büyüklüğü söz konusudur. "Gösterişli davranış" söz öbeğiyle anlamlandıracağımız "çalım" sözcüğüne sözlüklerde olmayan bir dil, Türkçe, Çepni sözcüğü katkısıdır "çalım eylemek"... Onu çalımına getirmenin, çalım satmanın, çalım yapmanın, çalımından geçilmemenin... yanına koyuyoruz... Türküye girmiş Görele sözcüğü olarak.

Görele'nin pekmezi
Yiyelim banım banım
Bir gün benim olsun da
Aksın toprağa kanım

"Kavuşayım da öleyim" anlayışının yanında dut, üzüm, incir, elma, armut... pekmezi varsılı Görele'dir söz konusu olan. "Banım banım yemek"se yöremizin Türkçemize katkı­sıdır...

Çok garuşug Görele
Diren uşağım diren
Kesildi başımıza
Ali gıran baş kesen

Dönem dönem Görele'de düzenin bozulması yansıtılıyor türküde. "Başımıza kesilmek", "Ali gıran baş kesen" deyim katkısıdır sözlüğümüze...

Görele'de kazanlar
Fokur fokur kaynıyu
Ne çalımlı yürürsün
Her yancazın oynuyu

Eskilerde yunuslar avlanırdı. Vurularak. Mavzerle. Büyük kazanlarda fokur fokur kaynatılırdı parçalanan yunuslar... Yağ çıkarılırdı...

QOSHE - GÖRELE ATMA TÜRKÜLERİNDE TOPLUMSAL YAŞAM (3) - Hayrettin Günay
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

GÖRELE ATMA TÜRKÜLERİNDE TOPLUMSAL YAŞAM (3)

8 4
25.11.2023

Yaylanın soğuk suyu
Damar akıyu damar
Dutmadı sözlerimi
Atdı bana bi şamar

Yayla yaşamı, yayla üretim biçimi, yayla ekini sözcük sözcük, ses ses, devinim devinim türkülere, yazma, sanat yaratıcılığına dönüşür. Tarım, hayvancılık üretim ilişkilerinin sanata, kişioğlunun yaratıcılığına dönüşmesidir vurguladığımız...
Yollara kona kona, düşün vere vere çıkılır yaylaya. Doğanın binbir sesiyle kuzu, oğlak, dana, koyun, koç, keçi, teke, inek, boğa, at, katır... sesleri yaylacıların teeeeyyylerine, ıslıklarına, kemençe seslerine karışır...Bizim köylü "Karga Mehmet"in kahvesinde soluklanılır, kucaklaşılır...
Yayla yollarında kor, çan, kelek, zil... sesleriyle yürüyüş deviniminin yansıması, doğa, kişioğlu, hayvan seslerinin sonsuz uyumu kemençenin tellerinde, Tuzcuoğlu'nun yaratıcılığıyla "senfoniye" dönüşür...
Bir bir elle toplanarak kurutulur sapsarı yayla........

© Yeşilgiresun


Get it on Google Play