Sel yıkımı yüzyıllar içinde Görele derelerini etkiler. Bunların en bilineni, 1900 başlarında yaşanandır. Toprak kaymaları, dere boylarındaki ağaçların sele gitmesi, köprülerin, değirmenlerin yıkılması, az da olsa "can kayıpları"... o büyük selin sonuçlarıdır.
Kimi yazışmalara da giren bu yıkımı çocukluğumuzda köyümüzün yaşlılarından, o yıkımı görenlerden çok dinledik. "Büyük gargun oldu" derlerdi...
Sis Dağı eteklerinden, Ali Dağı eteklerinden gelerek, yüzlerce obuzla beslenen Görele Deresi; Çeğel'den, Çağlayan'dan, Kelete'den, Karabörk'ten, Çanakçı'dan... aşağı dola taşa Görele'ye, Karadeniz'e ulaşır...
Görele'den geçerken doğusunda Görele (Elevi), Batısında Çürükeynesil yerleşimi konumlanmıştır. Batıdaki Ortaçay (günümüzdeki ayaktopu alanı), bükler, tarlalar, fındık bahçeleri Çürükeynesil köyü toprağıdır...
Çürükeynesil'den Görele'ye "ağaç, dal" köprüden geçilir... Çoğu selde de denizi boylar bunlar.
Kayıtlara geçmiş o büyük selde Görele Deresi'nin doğusu, batısı tümden sular altında kalır. Görele deresiyle Kuyu Deresi birleşir... Buralar tümden "Ustalu"nun yerleridir. Usdalu'nun bükü, Usdalu'nun tallaları, Ustalu'nun bahçaları olarak söylenir o yıllarda buralar. O büyük seli ünlü ozan, ünlü kemençeci Karaman atma türküleriyle yansıtmıştır. Kemençesine kimbilir kaç dörtlük söylemiştir Karaman? Günümüze, bana dek ulaşan bir türküsü vardır o yılları anlatan:
Cılgavadan dikdürü
Görele'de kürkünü
Gargunlar aldı getdi
Ustalu'nun bükünü
Büyük, varlıklı ailelerdendir Ustalar, Ustalılar. Belki de onu vurgulamak için kullanmıştır "cılgava kürk" tamlamasını Karaman...
Ozan, besteci Ahmet Kaçar'ın annesi İpek Fadime, Ustalu kızıdır. 0 daha küçükken yaşanmıştır büyük sel. Babası; annesinin "Gitmeee"lerini dinlemeyerek Çürükeynesil'den aşağı gelmiş, selin büklerine, tarlalarına, bahçelerine ettiklerini görmek istemiş, acının acısı, sele kapılarak yitip gitmiştir...
Görele Deresi'nde kimilerde ulaşım salla, kayıklarla da yapılmış;
Görele Deresi'nde
Getdi gayıklar sele
Gaderimiz bu imiş
Mana bulunmaz ele
"Ele mana bulunmaz" deyimi "Kayıkçının suçu yok" anlamındadır...
Üç gün sürdü caranak
Görele oldu andal
Artuk gaçan gaçana
Köye dayandı sandal
"Andal" sözcüğü "sandal" sözcüğüyle uyak olsun düşüncesiyle değil, "göl" anlamında kullanılmıştır...
Sele gapulduk sele
Köprünün altı derin
Vurmasın o kariye
Başlarınızı eğin
Görele Deresi'nde sele kapılan kayığın öyküsü... Boğulacaklar... Kayıkçı, "Başınızı eğin,köprüye çarpmasın" tümcesiyle uyarıyor... Şaka gibi...
GÖRELE ATMA TÜRKÜLERİNDE TOPLUMSAL YAŞAM (I)
15
0
11.11.2023
Sel yıkımı yüzyıllar içinde Görele derelerini etkiler. Bunların en bilineni, 1900 başlarında yaşanandır. Toprak kaymaları, dere boylarındaki ağaçların sele gitmesi, köprülerin, değirmenlerin yıkılması, az da olsa "can kayıpları"... o büyük selin sonuçlarıdır.
Kimi yazışmalara da giren bu yıkımı çocukluğumuzda köyümüzün yaşlılarından, o yıkımı görenlerden çok dinledik. "Büyük gargun oldu" derlerdi...
Sis Dağı eteklerinden, Ali Dağı eteklerinden gelerek, yüzlerce obuzla beslenen Görele Deresi; Çeğel'den, Çağlayan'dan, Kelete'den, Karabörk'ten, Çanakçı'dan... aşağı dola taşa Görele'ye, Karadeniz'e ulaşır...
Görele'den geçerken doğusunda Görele (Elevi), Batısında Çürükeynesil yerleşimi konumlanmıştır. Batıdaki Ortaçay (günümüzdeki ayaktopu alanı), bükler, tarlalar, fındık bahçeleri Çürükeynesil köyü toprağıdır...
Çürükeynesil'den........
© Yeşilgiresun
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
