Merkez Bankası yüzde 45 faizin hedefleri gerçekleştireceğine inanıyor. Yine de olumsuz gelişmelere yol açabilecek 4 risk var.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) 25 Ocak günü bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 42,5’ten yüzde 45’e yükseltti. Duyuruda, “gerekli parasal sıkılık düzeyine ulaşıldığını ve bu düzeyin gerektiği müddetçe sürdürüleceğini” belirtti. Gereken müddet ise şöyle tanımlandı: “aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen aralığa yakınsayana kadar”. Aynı paragrafta bir de şu uyarıyı yapıyor: “Enflasyon görünümü üzerinde belirgin ve kalıcı riskler oluşması durumunda ise parasal sıkılık gözden geçirilecektir.”
Merkez Bankası 2 Kasım 2023’te yayınlanan son Enflasyon Raporu’nda 2024 sonunda enflasyonun yüzde 36 düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin ettiğini açıkladı. Tahmin olduğu için, bir istatistiki tahmin hatası da söz konusu elbette. Dolayısıyla, raporda, enflasyonun yüzde 42 ile yüzde 30 arasında kalabileceği de öngörüldü (sayfa 42). Yukarıda PPK duyurusundan yaptığım alıntıda belirtilen ‘öngörülen aralık’ işte bu.

Öte yandan, 29 Aralık 2023’te açıklanan 2024 Yılı Para Politikası raporunun ilk sayfasının üç numaralı paragrafında “Enflasyon Raporu’nda açıklanan tahminler enflasyon beklentilerine yönelik referans oluşturma işleviyle ara hedef olarak kullanılacaktır” deniliyor.
Demek ki, Merkez Bankası, mevcut koşullar altında ve yüzde 45 repo faizi ile 2024 sonunda enflasyonun 30-42 aralığı içinde oluşacağını öngörüyor. Bu nedenle de -mevcut koşullarda enflasyonu artıracak kalıcı gelişmeler olmaması koşuluyla- yüzde 45’in yeterli olacağını düşünüyor. Sırada bazı sorular var. İlki, elbette, şu: 2024 yıl sonu enflasyon tahmini gerçekçi mi: Enflasyon, yüzde 36’ya yakın bir düzeye düşebilir mi? Bu soruya -mevcut koşullar altında- yanıtım ‘evet’ şeklinde. Nedenleri şöyle:

Birincisi, önlem alınmasaydı 2023 bütçe açığı çok yüksek bir düzeyde oluşacaktı. Oysa 2023’ün ikinci yarısında alınan vergi önlemleri, Kur Korumalı Mevduattan bütçeye gelen yükün Merkez Bankası’na aktarılması ve enflasyonun vergi gelirlerini artırması nedenleriyle, öngörülenin belirgin biçimde alında kaldı bütçe açığı. Elbette, son iki neden, olumlu nedenler değil. Üstelik GSYH’nin yüzde 5,4’üne denk gelen bir bütçe açığı -GSYH’nin 2023 son çeyrek değerini bilmediğimiz için bir tahmin- oldukça yüksek. Ama sonuçta öngörülenin çok altında bir 2023 açığı var.
İkincisi, önden yüklemeli yapılmaması ve uzunca bir süreye yayılması nedeniyle arzu edilen hızda olmasa da önemli bir faiz artışı gerçekleşti. Bu nedenle, kredi faizleri belirgin biçimde arttı. Ayrıca, yine yeteri kadar olmasa da cari işlemler açığını finansmanı son aylarda rahatladı, normal kanallardan yurda gelen dış kaynak yükseldi. Bu gelişmeler, Merkez Bankası’na kur artışını kontrol etme imkânı sağladı ve aylık kur artış oranları Merkez Bankası’nın uygun olduğunu düşündüğü düzeylerde kaldı. Unutmayalım, Türkiye’de enflasyonun ana belirleyicisi kur artışları.

Üçüncüsü, dış koşulların önemli bir kısmı olumlu yönde gelişiyor. Hem ABD Merkez Bankası’nın hem de Avrupa Merkez Bankası’nın yıl içinde faiz indirim sürecini başlatacakları düşünülüyor. Küresel finans piyasaları açısından çok önemli bu iki merkez bankasının politika faizlerini peşi sıra düşürmeleri Türkiye ve benzeri........

© yetkinreport.com